Przedsiębiorca, który zawarł umowę pod wpływem błędu i chce uchylić się od jej skutków prawnych, powinien złożyć drugiej stronie oświadczenie na piśmie.
Zdarza się, że umowa zostaje zawarta pod wpływem błędu, co do faktów lub prawa. Chodzi o błąd, który odnosi się do treści czynności prawnej, np. przedsiębiorca chce kupić pojazd na raty, a pod wpływem błędu zawiera umowę leasingu.

Transakcje odpłatne

Jeżeli oświadczenie woli zostało złożone drugiej osobie, to od skutków prawnych oświadczenia woli wyrażonego pod wpływem błędu można uchylić się tylko wówczas, gdy błąd wywołała ta osoba, nawet bez swojej winy. Oprócz tego uchylić się będzie można wówczas, gdy ta osoba wiedziała o błędzie albo mogła go z łatwością zauważyć. Takie ograniczenia co do uchylenia się od skutków prawnych umowy zawartej pod wpływem błędu dotyczą tylko transakcji odpłatnych.
Aby skutecznie wycofać się z umowy, można powołać się tylko na błędy istotne. Chodzi o taką sytuację, że gdyby strona nie działała pod wpływem błędu i oceniała sprawę rozsądnie, to nie złożyłaby oświadczenia. Szczególnym rodzajem błędu jest podstęp.

Podstęp

Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy kontrahent świadomie wprowadza przedsiębiorcę w błąd, aby skłonić go do złożenia oświadczenia woli określonej treści i w ten sposób doprowadzić do zawarcia umowy. Przykładowo: może przemilczeć pewne fakty, nie ostrzec kontrahenta itd. Wtedy można uchylić się od skutków prawnych umowy, nawet jeśli błąd nie był istotny albo nie dotyczył treści czynności prawnej.
Przedsiębiorca powinien złożyć swojemu kontrahentowi oświadczenie w zwykłej formie pisemnej o tym, że uchyla się od skutków prawnych oświadczenia woli. Jest to forma dla celów dowodowych. W ten sposób podważa skuteczność takiej umowy i doprowadza do jej unieważnienia. Umowa nie będzie więc mogła wywrzeć żadnych skutków, a te, które już powstały, będą z mocą wsteczną unieważnione. Natomiast spełnione w wykonaniu tej umowy uważa się za nienależne i powinny zostać zwrócone. Przyjmuje się, że przedsiębiorca nie był zobowiązany względem osoby, na rzecz której dokonał świadczeń, więc ona bezpodstawnie wzbogaciła się. Powinien to zrobić w ciągu roku od wykrycia błędu, ponieważ po upływie tego terminu jego uprawnienie wygasa.
Podważenie umowy nie musi koniecznie nastąpić na drodze sądowej. Wystarczy, że zostanie złożone na piśmie i dojdzie do wiadomości kontrahenta w ciągu roku od wykrycia błędu.
Ważne!
O tym, czy umowa została zawarta pod wpływem błędu, decyduje to, czy składający oświadczenie, znając stan rzeczywisty i oceniając go rozsądnie, złożyłby takie oświadczenie

Droga sądowa

Gdyby jednak przedsiębiorca postanowił uchylić się od skutków oświadczenia woli, składając pozew do sądu, to wówczas jako datę uchylenia przyjmuje się datę doręczenia pozwu. Zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonego w orzecznictwie, dopiero wówczas oświadczenie o uchyleniu się zostanie złożone drugiej stronie.
Tak jak złożone w formie pisemnej traktowane jest oświadczenie w formie elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
W uzasadnieniu do wyroku z 9 października 1984 r. w sprawie sygn. akt I CR 257/84 (nieopublikowany) nie jest dopuszczalne powoływanie po upływie rocznego terminu na nowe okoliczności, które stanowiłyby podstawę do uchylenia się od skutków oświadczenia woli.