Wraz z dwiema wspólniczkami - w ramach spółki partnerskiej lekarzy - założyłyśmy niepubliczny zakład opieki zdrowotnej. Początkowo współpraca przebiegała pomyślnie, z czasem jednak pojawiły się nieporozumienia dotyczące zasad funkcjonowania przychodni. Zaprzestałam więc w niej praktyki lekarskiej. Wspólniczki na mocy podjętej przez siebie uchwały postanowiły, iż ze względu na to, że zaprzestałam pracy na rzecz spółki, będę otrzymywała tylko 1 proc. dochodów. Nie jest to zgodne z umową. Postanowiłyśmy w niej bowiem wyraźnie, że każda z trzech wspólniczek uczestniczy w zyskach i stratach spółki w takim samym stosunku - po 33,33 proc. W umowie spółki zamieszczono regulację, która nie wyklucza możliwości innego podziału zysku, o ile zostanie to potwierdzone uchwałą - bez konieczności zmiany umowy spółki. Jednak w umowie spółki wskazano też, że jej zmiany powinny mieć formę aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Czy w tej sytuacji uchwała moich wspólniczek jest ważna?
Nie, bo w umowie spółki partnerskiej wspólniczki zamieściły delegację do uregulowania kwestii obejmującej zasady uczestnictwa wspólników w zyskach spółki podjętą przez nich uchwałą, bez konieczności zmiany umowy spółki. Wskazać jednak należy, że taka regulacja umowy spółki – dotycząca innego podziału zysku w drodze uchwały – bez zmiany umowy spółki nie jest zgodna z prawem. Podkreślił to Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z 14 października 2016 r. (sygn. akt VIII Ga 307/16), w którym wyraźnie wskazał, że uchwała podejmowana w tej kwestii musi skutkować zmianą umowy spółki. Co więcej, z treści samej umowy spółki wynika, że wszelkie jej zmiany wymagają formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności. W konsekwencji uchwała, jako powodująca zmianę tej umowy w kwestii sposobu podziału zysku, powinna mieć formę aktu notarialnego i być podjęta jednomyślnie. Opisywana zaś w pytaniu uchwała nie została podjęta przez wszystkie wspólniczki jednogłośnie, tym samym nie doszło do zmiany sposobu podziału zysku.
Zgodnie z art. 89 kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.) w sprawach nieuregulowanych w dziale dotyczącym spółki partnerskiej do spółki tej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zasady uczestnictwa wspólników w zyskach i stratach reguluje art. 51 par. 1 k.s.h. Zgodnie z nim „każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu”. Wynika stąd, że kwestia udziału wspólników w zyskach i uczestniczenia w stratach winna być uregulowana umową spółki, a dopiero w braku stosownej regulacji znajduje zastosowanie art. 51 par. 1 k.s.h. Tym samym podjęta przez wspólniczki uchwała nie obejmuje zmiany umowy spółki (co wymagałoby zgodnie z art. 9 k.s.h. jednomyślności oraz zgodnie z zapisami umowy spółki formy aktu notarialnego).
Podstawa prawna
Art. 51 par. 1, art. 89 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1577 ze zm.).