Jak sfinansować inwestycje przedsiębiorstwa w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka? Jak skutecznie ubiegać się o dotacje w tym programie?
Kiedy w roku 2007 wchodziliśmy w nową perspektywę finansową UE, nikt nie spodziewał się, że ogłoszenie naborów do konkursów nastąpi już w pierwszej połowie tamtego roku. Nikt chyba nie zakładał, że dwa lata później niektóre działania w ogóle nie będą uruchomione, a w ramach tych najbardziej popularnych będziemy mieli za sobą dopiero po jednej rundzie.
Zaczęło się od łącznego ogłoszenia rund do działań 4.2, 4.4 oraz 4.5 PO IG w maju 2008 roku. Ponieważ tylko Działanie 4.4. miało rundę zamkniętą, to finał każdej z nich przypadł na inny termin. Nie zmieniło to jednak samego zainteresowania, które w ramach każdego z działań było duże.
Przedsiębiorcy zaskakują
Zgodnie z oczekiwaniami, także tym razem przedsiębiorcy zgłosili chęć pozyskania środków znacznie przekraczających budżety i alokacje poszczególnych działań na daną rundę. W ramach Działania 4.2 jeszcze przed końcem czerwca zakończono nabór wniosków, ponieważ wykorzystano budżet na rok 2008. Z 94 wniosków wsparcia udzielono ponad połowie (55 projektom).
Trochę inna statystyka charakteryzowała Działanie 4.5, czyli źródła wsparcia dla naprawdę dużych projektów inwestycyjnych i usługowych. W ramach tego działania konkurs trwał niemal do końca sierpnia. W tym czasie wpłynęło do Ministerstwa Gospodarki 14 wniosków - cztery na inwestycje produkcyjne (4.5.1) oraz dziesięć na działania usługowe oraz B+R (4.5.2). Wsparcie uzyskały jedynie dwa projekty w ramach 4.5.1 oraz siedem spośród wniosków złożonych w drugim poddziałaniu.
Tak jak się spodziewano, najwięcej emocji dostarczyło przedsiębiorcom Działanie 4.4. Tam liczba złożonych wniosków była największa (493) pomimo limitu wartości inwestycji na poziomie minimum 8 milionów złotych.
W tym przypadku nie decydowała kolejność zgłoszeń, ale przygotowanie wniosku. O dobrej jakości składanych dokumentacji świadczy fakt, że jedynie 15 z nich zostało odrzuconych na etapie oceny formalnej, a 315 wniosków na kwotę ponad 4 mld zł uzyskało co najmniej 60 punktów.
Mimo dodatkowego 1 mld zł alokowanych na Działanie 4.4, tylko 182 wnioski uzyskały rekomendację do wsparcia (blisko 37 proc.). Zaowocowało to wysokim limitem punktacji, jaki był wymagany do uzyskania dofinansowania. 75 pkt (na 100 możliwych) to bardzo wysoki pułap zarówno dla firm małych i średnich, jak też dla dużych przedsiębiorstw.
Obecnie kryteria uległy zmianie. Pytanie tylko, czy w najbliższej rundzie będzie podział listy beneficjentów i budżetu działania na firmy duże oraz z sektora MSP. Jeśli tak, oznaczać to będzie utrzymanie dotychczasowych preferencji mniejszych firm względem dużych koncernów.
Jak skutecznie konkurować
Obecnie czekamy na ogłoszenie nowych terminów rund aplikacyjnych. Kryteria - na podstawie doświadczeń z rundy letniej - zostały nieco zmienione. Kluczowe jest jednak to, że aby skutecznie konkurować o wsparcie, trzeba przestrzegać kilku podstawowych zasad w procesie ubiegania się o dofinansowanie i przygotowania dokumentacji.
Ocena szans
Pierwszą zasadą w procesie ubiegania się o dofinansowanie z Unii Europejskiej jest przegląd projektu i odpowiedź na fundamentalne pytania: czy spełniamy kryterium nowej inwestycji? Czy jesteśmy w stanie przekroczyć minimalny wymagany poziom inwestycji? Czy nasze wydatki są kwalifikowane? Czy - w przypadku dużych firm - nabywane środki trwałe będą nowe? Czy mamy element innowacyjności? Czy spełniamy kryterium rozprzestrzenienia? Czy mamy zapewnione źródła finansowania projektu? A także szybka analiza, na ile punktów w procedurze oceny wniosku możemy liczyć.
Optymalizacja projektu
Jeśli odpowiedzi na pytania fundamentalne są twierdzące, można przejść do etapu optymalizacji projektu. Przed przystąpieniem do wypełnienia formularza wniosku musimy zastanowić się, czego nasz projekt ma dotyczyć i jakie cele realizować. Obok wiedzy biznesowej i technicznej konieczna jest również znajomość kryteriów oceny projektów - tak, aby móc rozszerzyć projekt o kwestie przydatne z punktu widzenia działalności gospodarczej, ale też korzystnie wpływające na ocenę projektu. Przykładem może być nawiązanie współpracy z jednostką badawczo-rozwojową, weryfikacja stopnia innowacyjności technologii, przeprowadzenie procedury uzyskania certyfikatów, zapoznanie się z regułami ochrony własności przemysłowej.
Przygotowanie dokumentacji
Dopiero wówczas możemy przystąpić do właściwej pracy nad dokumentacją. Celowo nie używam sformułowania wniosek, gdyż jest on tylko jednym z dokumentów, a drugim niezwykle istotnym jest biznesplan.
Oba dokumenty muszą być spójne i realizować strategię określoną na wcześniejszych etapach. W tym jednak miejscu kluczowa staje się kwestia, czy uda się spełnić wystarczająco dużo wymagań stawianych beneficjentom, aby mieć szanse na wsparcie. Konkurencja o środki z funduszy unijnych sprawia, że każdy punkt jest niezwykle cenny. Dlatego też przygotowanie biznesplanu i wniosku z uwzględnieniem kryteriów oceny wniosku decyduje o sukcesie całego przedsięwzięcia.
W trakcie prac i formowania projektu należy pamiętać o jednej starej zasadzie - papier przyjmie wszystko. Na etapie realizacji inwestycji każdy beneficjent będzie rozliczany z deklaracji i zobowiązań zapisanych we wniosku. Konieczne jest więc silne przekonanie, że to, co opisujemy w dokumentacji, znajdzie odzwierciedlenie w rzeczywistości.
