Kiedy wstępuje się w prawa akcjonariusza przy przeniesieniu własności akcji w spółce akcyjnej?
W spółkach akcyjnych o rozproszonym akcjonariacie właściciele akcji pozostają anonimowi. W spółkach akcyjnych możliwe jest przeniesienie własności akcji. Moment wstąpienia w prawa akcjonariusza zależy od rodzaju przenoszonych akcji, czy są na okaziciela czy imienne. Zarząd ma obowiązek prowadzić księgę akcji imiennych i świadectw tymczasowych. Wpisuje się tam nazwisko i imię albo firmę oraz siedzibę i adres akcjonariusza albo adres do doręczeń, wysokość dokonanych wpłat, a także na wniosek - wpis o przeniesieniu akcji na inną osobę wraz z datą wpisu.
Zgodnie z art. 343 par. 1 k.s.h. uważa się za akcjonariusza osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej, lub posiadacza akcji na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów o obrocie instrumentami finansowymi. Przeniesienie akcji imiennej lub świadectwa tymczasowego następuje przez pisemne oświadczenie albo na samym dokumencie akcji, albo na świadectwie tymczasowym, albo w osobnym dokumencie oraz wymaga przeniesienia posiadania akcji lub świadectwa tymczasowego. W przypadku akcji na okaziciela istotny jest moment przeniesienia akcji, natomiast w odniesieniu do akcji imiennych decydujący jest wpis do księgi akcji.
W przypadku nabycia akcji imiennych wpis do księgi ma charakter konstytutywny tworzący stosunek prawny między spółką a akcjonariuszem. A zatem decydujący jest nie moment zawarcia umowy przenoszącej własność, ale z racji imiennego charakteru akcji decydujący będzie moment dokonania wpisu w księdze akcji. Wpis do księgi akcyjnej kształtuje stosunek pomiędzy akcjonariuszem a spółką i w stosunku między tymi podmiotami ma charakter konstytutywny. Uprawnienie do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu przysługuje akcjonariuszowi z akcji imiennych wpisanemu do księgi akcyjnej. A contrario natomiast, zbycie akcji nie wygasza wierzytelności spółki wobec zbywcy nadal wpisanego do księgi akcyjnej.
Potwierdza tę zasadę również art. 340 par. 1 k.s.h., stanowiąc, iż zastawnik i użytkownik mogą wykonywać prawo głosu z akcji imiennej lub świadectwa tymczasowego, na której ustanowiono zastaw lub użytkowanie, tylko wtedy, jeżeli przewiduje to czynność prawna ustanawiająca ograniczone prawo rzeczowe oraz gdy w księdze akcyjnej dokonano wzmianki o jego ustanowieniu i o upoważnieniu do wykonywania prawa głosu. Decydujący dla akcjonariusza jest moment dokonania wpisu do księgi akcyjnej, co rodzi określone konsekwencje dla zbywcy akcji, w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania i dla nabywcy, kreując inną, aniżeli chwila zawarcia umowy przenoszącej własność, cezurę wstąpienia w prawa akcjonariusza.