Kto odpowiada za szkody w środowisku spowodowane wypadkiem komunikacyjnym, w razie zanieczyszczenia środowiska produktami lub substancjami produkowanymi przez przedsiębiorcę, a dostarczanymi do odbiorców przez wynajętego przewoźnika?
Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (ustawa o szkodach) określa zasady odpowiedzialności za szkody w środowisku i zasady ich naprawy. Ma ona zastosowanie do bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub do szkody w środowisku spowodowanych przez działalność podmiotu korzystającego ze środowiska, stwarzającą ryzyko szkody w środowisku. Do działalności stwarzającej ryzyko szkody w środowisku zalicza się m.in. transport substancji niebezpiecznych i preparatów chemicznych w rozumieniu ustawy z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych, w tym m.in. substancji toksycznych, łatwopalnych, szkodliwych, wybuchowych, uczulających, drażniących i niebezpiecznych dla środowiska, np. farb i lakierów będących substancjami i preparatami łatwopalnymi, szkodliwymi, drażniącymi i niebezpiecznymi dla środowiska.
W świetle tych przepisów stwierdzić należy, iż właściciel pojazdu - przewoźnik, który spowodował bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku lub szkodę w środowisku, jest podmiotem korzystającym ze środowiska w rozumieniu ustawy o szkodach, prowadzącym działalność stwarzającą ryzyko szkody w środowisku. W przypadku wypadku komunikacyjnego, którego skutkiem jest zanieczyszczenie środowiska, to przewoźnik jest zobowiązany do działań zapobiegawczych i naprawczych.
W zakresie kosztów działań zapobiegawczych i naprawczych należy zwrócić uwagę na generalną zasadę wynikającą z ustawy o szkodach, zgodnie z którą koszty przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych ponosi podmiot korzystający ze środowiska. Wyjątkiem od tej zasady jest reguła, zgodnie z którą podmiot korzystający ze środowiska nie ponosi kosztów przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych m.in. w sytuacji, gdy zostały one spowodowane przez inny podmiot oraz wystąpiły pomimo zastosowania przez podmiot korzystający ze środowiska środków bezpieczeństwa. Jeżeli więc podmiot korzystający ze środowiska (właściciel pojazdu) ma możliwość wskazania innego podmiotu (sprawcy wypadku), koszty działań zapobiegawczych lub naprawczych poniesie ten inny podmiot, pod warunkiem wykazania przez podmiot korzystający ze środowiska podjęcia właściwych środków bezpieczeństwa.
Obowiązek podjęcia działań zapobiegawczych lub naprawczych pozostaje nienaruszony - ciąży na podmiocie korzystającym ze środowiska.