Jeśli przedsiębiorstwo państwowe ma zamiar sprzedać akcje lub udziały, powinno to zgłosić organowi założycielskiemu.
ORZECZENIE
Minister skarbu państwa domaga się przed sądem stwierdzenia nieważności umowy z 1998 roku dotyczącej sprzedaży jednej akcji przez przedsiębiorstwo państwowe Polska Żegluga Morska (PŻM) spółce Polsteam Brokers Gdynia. Twierdzi, że mimo niewyrażenia zgody na sprzedaż i zawiadomienia o tym w terminie PŻM, sprzedaż doszła do skutku. Stanowi to naruszenie art. 46a ust. 1a ustawy z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 112, poz. 981).

Termin zawity

Sąd I instancji oddalił powództwo. Ustalił, że PŻM zwróciła się do ministra 11 stycznia 1999 r., pismo doręczono 18 stycznia, pismo ze stanowiskiem ministra wystosowano do PŻM 17 lutego, a doręczono 22 lutego. Wobec tego miesięczny termin określony w powołanym przepisie do wyrażenia sprzeciwu, który jest terminem zawitym, a więc nieprzywracalnym, został przekroczony. Sąd stwierdził także, że organ założycielski wyraża swoje stanowisko w decyzji, a ta funkcjonuje od chwili doręczenia. Minister spóźnił się więc cztery dni. Minister odwołał się, ale sąd II instancji oddalił apelację. Potwierdził, że termin został przekroczony, ale nie zgodził się, że minister wyraża stanowisko w decyzji. Robi to bowiem w formie oświadczenia woli.
Zgodnie z art. 61 kodeksu cywilnego oświadczenie woli jest złożone z chwilą, gdy doszło do osoby, której ma być złożone w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Tu tak nie było. Sąd stwierdził tak, mimo że z materiału dowodowego wynikało, iż jeszcze przed doręczeniem sprzeciwu doszło do spotkania ministra z tymczasowym szefem PŻM i wtedy został on o nim powiadomiony.

Skarga kasacyjna

Od tego wyroku minister wniósł skargę kasacyjną, którą Sąd Najwyższy uwzględnił, uchylił wyrok sądu apelacyjnego i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania. W ustnym uzasadnieniu wyroku sędzia stwierdził, że sąd prawidłowo przyjął, iż stanowisko ministra skarbu wyrażane jest w formie oświadczenia woli. A skoro tak, to prawidłowe zastosowanie art. 46a ust. 1a w zw. z art. 61 k.c. wymagało dokonania szczegółowych ustaleń.
W materiale dowodowym jest potwierdzenie spotkania z ministrem i są dowody, że stanowisko zostało przekazane PŻM. Sąd to pominął, a tylko stwierdził, że do przekazania nie doszło. To poważne uchybienie. Bez wyjaśnienia tego sąd nie może wydać prawidłowego orzeczenia.
Sygn. akt II CSK 471/07
OBOWIĄZEK NOTYFIKACJI
Z art. 46a ust.1a wynika, że przedsiębiorstwo państwowe zgłasza organowi założycielskiemu zamiar dokonania czynności prawnej polegającej na sprzedaży akcji lub udziałów, z wyjątkiem akcji spółek dopuszczonych do publicznego obrotu; organ założycielski może, w terminie miesiąca od otrzymania zgłoszenia, nie wyrazić zgody na dokonanie takiej czynności.