Osoby prowadzące prywatną praktykę mają dwa sposoby preferencyjnego wliczania w koszty wydatków na zakup urządzeń medycznych i innych składników majątku firmowego: ekspresową amortyzację oraz leasing.
Ekspresowa amortyzacja polega na tym, że uprawnieni podatnicy (mali oraz rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej) mogą od razu wliczyć w koszty wydatki na zakup środków trwałych o równowartości do 50 tys. euro.

Szybka amortyzacja

Uprawnieni do ekspresowej amortyzacji podatnicy mogą wliczać w całości w koszty wydatki na zarówno nowe, jak i używane czy też modernizowane środki trwałe. Istotne jest tylko, by suma rocznych odpisów z tego tytułu - i to bez uwzględniania wydatków na zakup środków trwałych o wartości początkowej do 3,5 tys. zł, których bezpośrednie wliczanie w koszty jest nadal w ogóle nielimitowane - nie przekroczyła granicy równowartości w złotych 50 tys. euro.
Ustawodawca wprowadził jednak dwa bardzo istotne ograniczenia przedmiotowe w odniesieniu do ekspresowej amortyzacji: nie można jej zastosować przy zakupie samochodów osobowych oraz nieruchomości - poza wyjątkami, typu małe kioski, podziemne magazyny czy zadaszone parkingi. Oba mają ogromne znaczenie dla osób wykonujących prywatną praktykę w zawodach medycznych.

Lokale i samochody

Łatwo stąd o wniosek, że w przypadku samochodów osobowych oraz lokali (budynków) wykorzystywanych do prowadzonej działalności nadal kluczowym sposobem optymalizacji podatkowej powinien być leasing - zwłaszcza w odniesieniu do nowych środków trwałych. Natomiast w odniesieniu do używanych samochodów osobowych czy poważnie modernizowanych po zakupie, a przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych lokali - przyspieszona amortyzacja.
Rzecz jasna leasing można też wykorzystać przy nabywaniu używanych samochodów czy lokali. W przypadku lokali użytkowych zresztą obecnie może to być rozwiązanie zdecydowanie lepsze od amortyzacji przyspieszonej. Do końca 2006 roku w przypadku nabycia nieruchomości starszych niż pięcioletnie można było zastosować podwyższoną stawkę amortyzacji z 2,5 proc. do nawet 10 proc. rocznie.

Ewidencja środków trwałych

Obecnie zasada ta dotyczy jedynie lokali i budynków mieszkalnych. Natomiast w przypadku lokali użytkowych można amortyzację przyspieszyć jedynie ściśle w relacji do konkretnego wieku budynku; podatnik może skrócić ich amortyzację do 40 lat pomniejszonych o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dziesięć lat.
Oczywiście możliwość optymalizacji podatkowej to niejedyny atut leasingu jako źródła finansowania inwestycyjnego działalności gospodarczej. Leasing jest często rozwiązaniem niemającym alternatywy dla przedsiębiorców, którzy nie mają zdolności kredytowej. W takim przypadku na nic się zda samo prawo do ekspresowej amortyzacji, skoro nie sposób będzie zdobyć środków finansowych na zakup maszyny czy urządzenia.
Finansowanie poprzez leasing pozwoli wówczas na skrócenie okresu amortyzacji dwuipółkrotnie, a więc zakończenie jej w czasie nie krótszym niż 40 proc. amortyzacji normatywnej, np. w przypadku samochodów do 24 miesięcy (40 proc. 60-miesięcznego okresu normatywnego), maszyny do robót budowlanych 16 miesięcy (okres normatywny 40 miesięcy) itd.

Dwa sposoby naraz

Nie ma też przeszkód, by w ramach optymalizacji podatkowej zastosować oba narzędzia. Szczególnie korzystne będzie to w sytuacji inwestowania w kosztowny środek trwały, którego wartość znacznie przekracza dochód do opodatkowania. W takim przypadku podatnik inwestujący w zakup własne środki lub korzystający z kredytu, wliczając od razu w koszty w ramach ekspresowej amortyzacji pełną wartość inwestycji, poniesie na działalności za dany rok stratę. Może ją odliczyć od dochodu w ciągu dwóch kolejnych lat (a nie później niż pięciu).
Ale równie dobrym rozwiązaniem jest nabycie środka trwałego poprzez leasing, którego okres będzie dostosowany do poziomu dochodów do opodatkowania uzyskiwanych przez przedsiębiorcę - bez konieczności wykazywania i odliczania straty.
UPRAWNIENI DO EKSPRESOWEJ AMORTYZACJI
Przez podatnika rozpoczynającego po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej rozumie się osobę, która w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadziła działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby, o ile między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Natomiast mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro.