Prowadzę masarnię. Na początku grudnia, bez wcześniejszego zawiadomienia, pojawili się w moim zakładzie inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (WIJHARS). Nie wpuściłem ich, bo moim zdaniem powinni z wyprzedzeniem poinformować o zamiarze kontroli. Czy mam rację?
Nie, inspektorzy WIJHARS są uprawnieni do przeprowadzenia takiej kontroli bez zapowiedzi. Masarnia produkuje przetwory mięsne, które są środkami spożywczymi, a stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 1a ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych podlegają w zakresie jakości handlowej (nie zaś w zakresie objętym kontrolą powiatowego lekarza weterynarii) kontroli WIJHARS (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 czerwca 2014 r., sygn. akt VI SA/Wa 60/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Organ kontroli nie miał obowiązku informowania o zamiarze jej wszczęcia lub też uzgodnienia terminu z przedsiębiorcą. Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt kontrole urzędowe żywności przeprowadzane są bez wcześniejszego uprzedzenia podmiotu gospodarczego, w którym będzie ona realizowana. Mogą one być również przeprowadzane ad hoc. Z uwagi na to, że rozporządzenia wspólnotowe są przepisami wyższego rzędu w stosunku do przepisów prawa krajowego, obowiązek powiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli, wynikający z ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.), nie miał w sprawie zastosowania. Z rozporządzenia (WE) nr 882/2004 wynika, że kontrola urzędowa oznacza każdą formę kontroli, którą właściwy organ lub wspólnota wykonuje do celów sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym, regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i ich dobrostanu. Pogląd ten potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 października 2015 r. (sygn. akt II GSK 2530/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Za uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli na przedsiębiorcę można nałożyć karę pieniężną w wysokości do dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za rok poprzedzający rok nałożenia kary, czyli do końca 2015 roku będzie ona mogła wynieść maksymalnie 75 669,20 zł (3783,46 zł x 20 = 75 669,20 zł).
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE z 2004 r. L 191, s. 1 ze zm.).
Art. 17 ust. 1 pkt 1a, art. 40a pkt 1 ustawy z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 678 ze zm.)