Od jutra zaczną obowiązywać nowe zasady wykupu mieszkań lokatorskich. Na pytania z tym związane, w trakcie redakcyjnego dyżuru telefonicznego, odpowiadał Cezary Grzybowski, ekspert ds. prawa mieszkaniowego.

Czy spółdzielnia będzie musiała uwzględnić bonifikaty
Spółdzielnia mieszkaniowa, której jestem członkiem, przeprowadziła przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności, korzystając z bardzo dużych upustów. Następnie, przy przekształcaniu dotychczasowych praw do mieszkań we własność, cenę gruntu ustalała z pominięciem bonifikat. Czy nowe przepisy nie będą na to pozwalały?
Tak
Rzeczywiście zdarzały się sytuacje, kiedy spółdzielnie mieszkaniowe, mimo korzystania ze znacznych bonifikat przy przekształcaniu użytkowania wieczystego w prawo własności, nie chciały ich uwzględniać przy obliczaniu ceny ułamkowej części gruntu przypadającej na określony lokal. Obowiązujące od 31 lipca 2007 r. przepisy znowelizowanego prawa spółdzielczego nie będą na to pozwalały. W związku z tym, w przypadku gdy określona spółdzielnia korzystała z bonifikat, będzie musiała brać je pod uwagę przy wyznaczaniu wartości gruntu przy przekształcaniu spółdzielczych praw do lokalu w prawo własności. Warto przy tym zaznaczyć, że nie wszystkie gminy stosują bonifikaty przy przekształcaniu użytkowania wieczystego we własność. W takich przypadkach zainteresowani wykupem mieszkań członkowie spółdzielni nie będą mogli liczyć na obniżenie wartości udziału w nieruchomości wspólnej.
Podstawa prawna
■ Art. 35 ust. 21 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy gminy będą stosować nowe przepisy
Zajmuję mieszkanie komunalne. Chciałabym wykupić je na własność. Czy będę mogła skorzystać z rozwiązań przewidzianych w nowych, obowiązujących od 31 lipca, przepisach?
Nie
Te przepisy nie dotyczą w ogóle mieszkań komunalnych. Wchodzą one w życie w ramach nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Mogą mieć zastosowanie tylko w przypadku wykupu mieszkań należących do zasobów spółdzielni mieszkaniowych. Mieszkania komunalne stanowią własność gmin. Osoby zainteresowane wykupieniem ich na własność nie mogą liczyć to, że gminy będą stosować preferencyjne rozwiązania przewidziane dla mieszkań spółdzielczych.
Podstawa prawna
■ Art.12 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy termin będzie liczony od 16 lipca 2007 r.
Ze względu na urlopowy wyjazd postanowiłam nie czekać na wejście w życie nowych przepisów i 16 lipca złożyłam wniosek o wykupienie mojego lokatorskiego mieszkania. Czy spółdzielnia ma czas na jego rozpatrzenie do 16 października 2007 r.?
Nie
Wcześniejsze złożenie wniosku nie przyspieszy w ogóle przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności. Trzymiesięczny termin, jaki według nowych przepisów będą miały spółdzielnie na załatwienie tej sprawy, i tak będzie liczony od wejścia w życie nowelizacji, tzn. od 31 lipca 2007 r. W związku z tym osoby, które złożyły wnioski o wykupienie mieszkania na nowych zasadach np. na początku lub w połowie lipca, muszą liczyć się z tym, że spółdzielnia mieszkaniowa będzie miała czas do końca października.
Poza tym należy pamiętać, że w wyjątkowych sytuacjach, tzn. wtedy gdy spółdzielnia ma nieuregulowany stan prawny dotyczący gruntów, na których znajdują się budynki z mieszkaniami objętymi wykupem, trzymiesięczny termin będzie mógł być przedłużony. W takich przypadkach zarząd spółdzielni będzie musiał powiadomić osoby zainteresowane przekształceniem o powodach takiego stanu sprawy.
Postawa prawna
■ Art. 12 ust. 11 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy były mąż musi podpisać wniosek
Czy wniosek o wykupienie mieszkania lokatorskiego będzie musiał podpisać małżonek, nawet jeśli jesteśmy wiele lat po rozwodzie? Mieszkanie lokatorskie otrzymaliśmy jako małżeństwo, ale tylko ja jestem członkiem spółdzielni. Czy rzeczywiście muszę teraz szukać kontaktu z osobą, której nie widziałam około 20 lat?
Nie
Wszystko wskazuje na to, że w przedstawionej sytuacji spółdzielnia nie będzie mogła wymagać podpisu byłego męża na wniosku o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. W czasie, w którym nabywała pani to prawo, nie obowiązywało domniemanie współposiadania mieszkania przez małżeństwo. Poza tym tylko pani była i nadal jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej. Może więc pani samodzielnie złożyć wniosek bez dodatkowego podpisu byłego męża.
Podstawa prawna
■ Art. 9 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy każda spółdzielnia musi zaliczyć wpłaty na fundusz
Rok temu przekształciłam spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania na własność. Zapłaciliśmy za to 20 tys. zł. Czy to prawda, że w związku z wejściem w życie nowych przepisów spółdzielnia będzie musiała przeznaczyć te pieniądze na fundusz remontowy? Czy wszystkie spółdzielnie będą miały obowiązek postąpić w ten sposób?
Nie
Rzeczywiście nowe przepisy przewidują możliwość zaliczenia pieniędzy wpłaconych na wykup mieszkania na dotychczasowych zasadach na fundusz remontowy. Jednak zostawiają one spółdzielniom pewną swobodę i nie będą działały automatycznie w każdym przypadku. O tym, czy pieniądze wpłacone przy przekształcaniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności będą przeznaczone na fundusz remontowy, zdecydują walne zgromadzenia spółdzielni. Od ich zgody przepisy uzależniają stosowanie tego rozwiązania. Mogą więc zdarzyć się sytuacje, kiedy, ze względu na brak tego pozwolenia, spółdzielnie mieszkaniowe nie będą zaliczać wpłat na fundusz remontowy.
Oprócz tego należy pamiętać, że to zwolnienie będzie mogło mieć zastosowanie tylko w przypadku osób, które przekształciły mieszkania lokatorskie po 23 kwietnia 2001 r.
Podstawa prawna
■ Art. 6 ust. 2 ustawy z 14 lipca 2007 r. w sprawie zmiany ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy mieszkanie będzie należało do jednej osoby
Jesteśmy z mężem po rozwodzie, ale nie dokonaliśmy jeszcze podziału majątku. Jednym z jego składników jest spółdzielcze mieszkanie typu lokatorskiego. Co należy zrobić w tej sytuacji, aby wykupić ten lokal na nowych zasadach? Czy będzie to mogła zrobić tylko jedna osoba?
Tak
Chociaż w państwa przypadku mieszkanie należało do dwóch osób jako małżeństwa, to w związku z jego wykupieniem właścicielem może zostać tylko jedna. W tym celu w pierwszej kolejności powinni państwo uporządkować sprawy związane z podziałem majątku wspólnego i ustalić, komu będzie przysługiwało mieszkanie. W tym zakresie obowiązują określone terminy, o których warto wiedzieć, by później nie spotkać się z przykrymi konsekwencjami ich niezachowania.
Po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Jeżeli małżonkowie nie dokonają odpowiednich czynności, spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż sześć miesięcy, uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.
Kiedy załatwią już państwo sprawy związane z podziałem majątku wspólnego, osoba, której przypadnie spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania, będzie mogła złożyć wniosek o jego przekształcenie w prawo własności.
Podstawa prawna
■ Art. 9, art. 13 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Czy po ślubie nastąpi utrata mieszkania
Mam mieszkanie spółdzielcze lokatorskie, natomiast moja narzeczona spółdzielcze własnościowe (są to mieszkania w dwóch różnych spółdzielniach, w zupełnie innych miastach). Czy w momencie ślubu mogę stracić swoje mieszkanie lokatorskie? Słyszałem, że nie wolno mieć jednocześnie mieszkania lokatorskiego, kiedy ma się mieszkanie własnościowe, a rozumiem, że w momencie ślubu stanę się współwłaścicielem mieszkania mojej narzeczonej.
Nie
Nawet jeśli nie zdecyduje się pan na podpisanie intercyzy, mieszkanie spółdzielcze własnościowe należące przed ślubem do narzeczonej również po zawarciu małżeństwa będzie stanowiło jej wyłączną własność jako składnik jej majątku osobistego. Nie są potrzebne w tej sprawie żadne dodatkowe umowy i ustalenia. Z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej. Nie będzie pan współwłaścicielem mieszkania spółdzielczego własnościowego. Nie powinien pan mieć kłopotów z zachowaniem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.
Należy przy tym zaznaczyć, że w przepisach nie ma w ogóle przewidzianego warunku dotyczącego nieposiadania innego mieszkania czy też domu przez osobę, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
Podstawa prawna
■ Art. 33 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).
■ Art. 9 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 873).
Przygotowała MONIKA BURZYŃSKA