Od tego roku firma, która zużyje zaledwie jedną jarzeniówkę rocznie, musi prowadzić ewidencję odpadów i składać sprawozdania. Wszystko zgodnie z nowym katalogiem odpadów
Ewidencję prowadzić trzeba na kartach ewidencji odpadów. Ich wzory także zmieniły się od tego roku.
Wypadły dwa kody
Zmiana dodająca obowiązków sporej grupie przedsiębiorców wynika z nowego rozporządzenia z 12 grudnia 2014 r. określającego rodzaje odpadów i ilość odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. z 2014 r. poz. 1974), które zastąpiło rozporządzenie z 2001 r. (Dz.U. nr 152, poz. 1735).
Po pierwsze chodzi o zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy. Ten rodzaj odpadów określony jest w katalogu odpadów kodem 16 02 13*. Kryją się pod nim m.in. świetlówki i jarzeniówki, powszechnie używane choćby w biurach. Często są to jedyne odpady niebezpieczne, jakie wytwarza prowadzący firmę. Jednak od 2015 r. tylko z tego powodu musi prowadzić ewidencję odpadów. – Ewidencję trzeba w takim przypadku prowadzić – potwierdza Paweł Mikusek, rzecznik prasowy Ministerstwa Środowiska. Przypomnijmy, że dotychczas bez konieczności ewidencjonowania można było wytworzyć rocznie do 5 kg zużytych świetlówek. Pod tym kodem znajdują się także niektóre monitory komputerowe.
Po drugie w nowym rozporządzeniu zniknęła także pozycja: „inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe”, który występuje w katalogu odpadów pod kodem 13 02 08*. I w tym przypadku chodzi o odpady niebezpieczne. Do końca ubiegłego roku można było bez ewidencjonowania wytworzyć do 10 kg rocznie takich resztek. Teraz, jeśli jakaś firma wytworzy ich nawet śladową ilość, np. wykonując we własnym zakresie remont jakiegoś urządzenia, powinna to ewidencjonować.
Czy można uniknąć prowadzenia ewidencji w takiej sytuacji? Tak. Można na przykład zlecić wymianę lamp czy olejów firmie prowadzącej taką działalność. Wtedy na tej firmie usługowej ciąży obowiązek ewidencjonowania odpadów. Warto też zastanowić się nad zamianą oświetlenia np. na ledowe, które nie jest klasyfikowane jako odpady niebezpieczne i tym samym drobnym przedsiębiorcom nie przysparza obowiązku prowadzenia ewidencji.
Można próbować wymigać się jeszcze w inny sposób (ale tego resort środowiska nam nie potwierdził). Podmiot wytwarzający odpady niebezpieczne rocznie łącznie w ilości do 100 kg prowadzi, tak jak dotychczas, uproszczoną ewidencję odpadów z zastosowaniem jedynie karty przekazania odpadów (obecnie przepis wynika nie z rozporządzenia, a z art. 71 ustawy o odpadach). W takim przypadku można też nie wystawiać karty przekazania odpadów, gdy np. zużyte świetlówki oddane będą do sklepu zwolnionego z prowadzenia ewidencji takich odpadów.
Nowe wzory
Od 1 stycznia obowiązują też nowe wzory kart ewidencji i kart przekazania odpadów i takie trzeba wypełniać, prowadząc ewidencję. Określa je rozporządzenie z 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. z 2014 r. poz. 1973). Nie zawsze jednak ewidencjonujący śmieci muszą posiadać także karty przekazania odpadów. Jeżeli ktoś oddaje świetlówki np. do sklepu, to wystarczy, że w odpowiedniej rubryce w karcie ewidencji odpadów wpisze literę „Z”, zgodnie z wyjaśnieniami do rozporządzenia. To spore udogodnienie. Do tej pory przepisy nie zabraniały oddawania zużytych świetlówek czy np. sprzętu elektronicznego do sklepu mającego obowiązek zbierania takich śmieci, ale nie było tego jak wpisać w kartę ewidencji odpadów. Sklep jako nieprofesjonalny zbierający nie miał bowiem obowiązku podpisywania kart przekazania odpadów.
Katalog po liftingu
Od początku 2015 r. obowiązuje również nowy katalog odpadów (rozporządzenie z 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów – Dz.U. poz. 1923). Wprawdzie zmiany nie są wielkie, większość można nazwać porządkującymi. Niemniej jednak ważne jest, żeby od początku roku wszędzie tam, gdzie trzeba podawać nazwy i kody z katalogu odpadów, robić to prawidłowo. A oto najważniejsze zmiany:
1. Dodano trzy rodzaje odpadów:
– 01 03 10* Czerwony szlam powstający przy produkcji tlenku glinu zawierający substancje stwarzające zagrożenie inny niż odpady wymienione w 01 03 07,
– 16 03 07* Rtęć metaliczna,
– 19 03 08* Częściowo stabilizowana rtęć.
2. Zmieniono nazwy grup odpadów:
Grupa 02 – poprzednia nazwa: Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności, a obecnie: Odpady z rolnictwa, ogrodnictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności;
Grupy 18 – poprzednia nazwa: Odpady medyczne i weterynaryjne, a obecnie: Odpady medyczne i weterynaryjne (z wyłączeniem odpadów kuchennych i restauracyjnych niezwiązanych z opieką zdrowotną lub weterynaryjną).
3. Zmieniono nazwy podgrup odpadów (m.in. 02 01, 10 12, 17 03, 17 06, 17 08, 18 01, 18 02).
4. Zmieniono nazwy rodzajów odpadów (m.in.: 01 03 09, 06 08 02*,10 04 02*, 10 05 10*, 10 05 11, 10 06 02, 10 07 02, 10 08 10*, 10 08 11, 15 01 10*, 17 03 01*, 17 03 02, 17 06 05*, 17 08 01*, 17 08 02, 18 01 04, 19 03 04*, 20 01 41).
Ponieważ katalog odpadów to bardzo obszerny dokument – w praktyce każdy podmiot powinien sprawdzić obecnie te pozycje, które go dotyczą, i ewidencjonować odpady zgodnie z nowymi nazwami i kodami.
Powstaje natomiast pytanie, czy w efekcie zmian konieczne będzie wydanie nowych decyzji w zakresie gospodarki odpadami (i w nich bowiem podawane są kody i nazwy poszczególnych rodzajów odpadów). Zdaniem Pawła Mikuska nie, bo są to przede wszystkim zmiany w nazewnictwie.
Podobnie uważa Daniel Chojnacki, radca prawny specjalizujący się w zagadnieniach ochrony środowiska z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. – Większość zmian ma charakter porządkujący – mówi. – W takim przypadku zmiana decyzji nie jest niezbędna, ale warto jej dokonać np. przy najbliższych zmianach merytorycznych. Jednak w kilku przypadkach zmiany mają charakter merytoryczny i wówczas lepiej decyzję w miarę szybko zmienić, choć żaden przepis nie określa, w jakim terminie należy to zrobić – dodaje.
Kto jest zwolniony na mocy ustawy
Warto odnotować, że od nowego roku, zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. art. 66 ustawy o odpadach, obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy:
1) wytwórców:
a) odpadów komunalnych,
b) odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów;
2) osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy o odpadach;
3) podmiotów prowadzących nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów (chodzi np. o szkoły, sklepy itp. mające umowę z odbierającym odpady);
4) rodzajów odpadów lub ilości odpadów określonych w rozporządzeniu w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
OPINIA EKSPERTA
Obowiązujące od 2015 r. rozporządzenie ministra środowiska w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, nie obejmuje już kodu 13 02 08* i 16 02 13*. Od 2015 r. wytwórcy odpadów o takich kodach (m.in. świetlówek) muszą więc prowadzić ich ewidencję niezależnie od ilości, a tym samym muszą złożyć roczne sprawozdanie za 2015 r. o ilości wytworzonych odpadów. Za 2014 r. nie trzeba było prowadzić ewidencji do 10 sztuk lub 5 kg w przypadku wytwarzania odpadów odpowiednio o kodzie 13 02 08* lub 16 02 13*, a tym samym sprawozdanie (o ile ktoś nie prowadził ewidencji z innego powodu) do 15 marca 2015 r. do marszałka województwa nie będzie potrzebne.
Konieczność prowadzenia ewidencji nie zależy od tego, czy podmiot posiada decyzję na wytwarzanie odpadów, a także na ich zbieranie czy przetwarzanie. Sytuacje, kiedy wymagane są decyzje, regulują inne przepisy ustawy o odpadach. Mogą więc być przypadki, że decyzja nie jest wymagana, a ewidencja jest wymagana. W przyszłości może być z tym spory problem, sprawozdania za 2015 r. trzeba będzie już bowiem wprowadzać elektronicznie do bazy danych o odpadach (o ile powstanie zgodnie z założonymi terminami). Nieposiadający decyzji nie będą z urzędu wpisani do rejestru, a więc nie będą mieć dostępu do bazy, jeżeli nie będą wpisani na wniosek.