Dość powszechne jest przekonanie, iż najtrudniejszym etapem w procesie pozyskiwania dotacji jest przygotowanie wniosku, biznesplanu oraz uzyskanie jego pozytywnej oceny. Potem pozostaje tylko zawarcie umowy o dofinansowanie, realizacja inwestycji i wypłata dotacji.

Chyba nic bardziej mylnego. Kluczem do powodzenia jest precyzyjne planowanie, przewidywanie ewentualnych problemów oraz znajomość procedur rządzących programami operacyjnymi. Przedsiębiorca realizujący inwestycję samodzielnie bez dofinansowania z funduszy unijnych może dość elastycznie modelować proces inwestycyjny w trakcie jego trwania. Zmiany są uzgadniane z kontrahentami, wykonawcami oraz, jeżeli inwestycja jest finansowana kredytem, z bankiem finansującym dane przedsięwzięcie. Zupełnie inaczej przedstawia się modyfikowanie inwestycji realizowanej z udziałem dofinansowania z funduszy unijnych. W tym przypadku przedsiębiorca musi wykazać się pewną przezornością, aby poprzez samowolne zmiany w inwestycji nie stracić szansy na wypłatę dotacji.
Zmiany wprowadzane do realizowanego projektu mogą dotyczyć m.in. harmonogramu, samego przedmiotu inwestycji czy też źródeł finansowania - warunków, na jakich został udzielony kredyt. Mając na uwadze choćby te obszary, katalog możliwych zmian staje się bardzo szeroki.
Aby uprościć wprowadzanie zmian dotyczących warunków finansowania inwestycji realizowanych w ramach SPO WKP 2.3, banki uzgodniły z PARP katalog zmian niewymagających uzyskania przez przedsiębiorcę akceptacji. Do tego katalogu zaliczono m.in. zmianę oprocentowania kredytu, stawek prowizji przygotowawczej czy harmonogramu spłaty kredytu, w przypadku gdy ta następuje po zakończeniu realizacji inwestycji. Ustalenia te znacznie uprościły proces wprowadzania zmian do umów kredytowych i zmniejszyły ryzyko wprowadzenia zmiany stanowiącej naruszenie umowy o dofinansowanie.
Przedsiębiorca musi mieć na względzie, iż składany przez niego wniosek o dotacje staje się załącznikiem do umowy o dofinansowanie - dotacja została przyznana w oparciu o analizę informacji zawartych m.in. we wniosku. Zmiana w realizowanej inwestycji odnosząca się do informacji tam zawartych np. w zakresie jej harmonogramu, musi zostać zatwierdzona przez instytucję wdrażającą, ponieważ może ona mieć wpływ na oceniane parametry inwestycji, warunkujące uzyskanie pozytywnej oceny.
Dopiero po uzyskaniu zgody instytucji odpowiedzialnej za realizację działania przedsiębiorca może prowadzić inwestycje zgodnie z nowymi uzgodnieniami. Modyfikacja harmonogramu realizacji inwestycji jest chyba najczęściej występującą zmianą w procesie inwestycyjnym. Z pozoru niewielkie przekształcenie nieodnoszące się bezpośrednio do przedmiotu inwestycji może w przyszłości zaważyć na wypłacie samej dotacji. Takie reguły obowiązywały m.in. w SPO WKP 2.3 i pewnie będą nadal obowiązywać w programach operacyjnych funkcjonujących w nowej perspektywie budżetowej.
Z powyższego wynika, iż należy dołożyć szczególnej staranności w planowaniu inwestycji, przewidywaniu okoliczności mogących wpłynąć na zakładany czas jej realizacji, szacowany poziom kosztów, warunki, na jakich funkcjonował będzie kredyt finansujący inwestycję. Z drugiej strony należy wykazać się znajomością procedur rządzących danym programem. Dopiero takie kompleksowe podejście zabezpieczy przedsiębiorcę przed niemiłymi niespodziankami w momencie rozliczania projektu.
MARIUSZ NOWAK
specjalista ds. funduszy europejskich, Centrum Obsługi Małych Przedsiębiorstw, Fortis Bank Polska
Mariusz Nowak, specjalista ds. funduszy europejskich, Centrum Obsługi Małych Przedsiębiorstw, Fortis Bank Polska / DGP