Jednym z głównych elementów projektu inwestycyjnego jest często nieruchomość. Zakup nieruchomości był wydatkiem objętym dofinansowaniem (tzw. wydatkiem kwalifikowanym) tylko w przypadku, gdy osiągnięcie głównego celu projektu było ściśle związane z zakupem nieruchomości i bez tego wydatku osiągnięcie celu nie było możliwe.

Monika Karwat-Bury Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Aby poprawnie rozliczyć projekt, którego elementem jest nieruchomość (zabudowana i niezabudowana), do wniosku o płatność należy dołączyć: ■ kopię aktów notarialnych wraz z dowodami opłacenia wynikających z tego tytułu zobowiązań publicznoprawnych, ■ operat szacunkowy wraz z opinią rzeczoznawcy majątkowego potwierdzającą, że cena zakupu nieruchomości nie przekracza wartości rynkowej, określonej na dzień zakupu. Zgodnie z art. 156 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw Operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony, przez okres 12 miesięcy od daty jego sporządzenia, chyba że wystąpiły zmiany uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników, o których mowa w art. 154. Zatem sporządzony operat szacunkowy nie musi nosić dokładnie daty zakupu nieruchomości i zachowuje ważność, o ile spełnia powyższą przesłankę ustawową. ■ oświadczenie podmiotu zbywającego nieruchomość, iż nie była ona zakupiona w okresie ostatnich dziesięciu lat przy wykorzystaniu środków publicznych. ■ w przypadku zakupu nieruchomości zabudowanej lub budowy – opinię rzeczoznawcy budowlanego potwierdzającą, że nieruchomość zabudowana może być używana w określonym celu, zgodnym z celami przedsięwzięcia objętego wsparciem lub określającą zakres niezbędnych zmian lub ulepszeń. Należy udowodnić, że nieruchomość, w ramach której realizowany jest projekt, spełnia określone warunki niezbędne do tego, aby zrealizować założone cele projektu, w tym przede wszystkim osiągnąć deklarowane wskaźniki produktu oraz rezultatu. Dla działań polegających na budowie nowego obiektu lub rozbudowie istniejącego, przed oddaniem obiektu do użytku, należy uzyskać ostateczne pozwolenie na użytkowanie wydawane przez organ właściwy dla terenu prowadzenia inwestycji. Wśród pierwszych doświadczeń dotyczących projektów już zrealizowanych pojawił się istotny problem związany z niewykorzystaną powierzchnią zakupionego bądź wybudowanego w ramach projektu obiektu (koszty kwalifikowane w projekcie). Nadwyżka powierzchni nie może być w żaden sposób oddana w użytkowanie innym podmiotom. Oddanie jej w najem lub dzierżawę jest złamaniem umowy o dofinansowanie projektu. Warunkiem udzielania wsparcia na zakup robót i materiałów budowlanych (budowa obiektu) oraz zakup nieruchomości było związanie z nim prawidłowej realizacji projektu. Jeśli zatem beneficjent wiedział, że kupowana nieruchomość lub budowany obiekt nie będzie w całości wykorzystywany dla celów projektu, powinien wyłączyć z kosztów kwalifikowanych tę część kosztów zakupu nieruchomości lub budowy, która nie była bezpośrednio z projektem związana. W przeciwnym razie może zachodzić podejrzenie, że informacje we wniosku o dofinansowanie nie były prawdziwe i wsparcie zostało przyznane z naruszeniem przepisów.