Instrumenty finansowe ułatwiające beneficjentom dostęp do dofinansowania unijnego są podstawą sprawnego wykorzystania funduszy pomocowych. Jednym z instrumentów wspierających absorpcję środków UE jest Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych (FRIK). Od 1 stycznia 2004 r., czyli od momentu powołania funduszu, zarządza nim Bank Gospodarstwa Krajowego.

Wojciech Kuryłek prezes Banku Gospodarstwa Krajowego Środki Funduszu służą do udzielania gminom i związkom komunalnym preferencyjnych kredytów na przygotowanie projektów inwestycji przewidzianych do dofinansowania z UE. Uzyskane z FRIK pieniądze mogą być przeznaczone na pokrycie kosztów opracowania studium wykonalności inwestycji, analizy kosztów i korzyści oraz pozostałej koniecznej dokumentacji projektowej, z uwzględnieniem niezbędnych ekspertyz i studiów. Maksymalna kwota udzielanego kredytu wynosi 500 tys. zł, przy czym wysokość kredytu nie może przekraczać 80 proc. planowanych kosztów netto. Pokrycie pozostałych kosztów musi zapewnić kredytobiorca ze środków własnych. Mniejsze projekty mogą być łączone i finansowane w ramach jednego wniosku o kredyt, natomiast większe projekty mogą być finansowane etapami. Oprocentowanie kredytu jest preferencyjne. Zgodne z zapisami ustawy wynosi 0,5 stopy redyskontowej weksli NBP (aktualnie 2,13 proc. w skali roku). Kredyt może być wypłacony jednorazowo lub w transzach. Maksymalny okres kredytowania wynosi 36 miesięcy, przy czym, na wniosek kredytobiorcy, BGK może udzielić karencji w spłacie kredytu do 18 miesięcy. Warte podkreślenia jest, że jako zabezpieczenie wymagany jest jedynie weksel in blanco. Aby uzyskać kredyt z FRIK, wnioskodawca składa oświadczenie o możliwości uzyskania współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej dla planowanej inwestycji komunalnej. Nieuzyskanie dofinansowania z UE nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji. Gminy ubiegające się o kredyt z FRIK mogą korzystać z trybu zamówienia publicznego z wolnej ręki, bez konieczności przeprowadzania przetargu wśród innych banków. Wnioski kredytowe wraz z dodatkową dokumentacją składane są w oddziałach BGK. Bank podejmuje decyzję o przyznaniu kredytu w ciągu 30 dni od daty zarejestrowania wniosku, pod warunkiem że jest do niego dołączona pełna dokumentacja. W przypadku gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych, wnioskodawcy przysługuje 14-dniowy termin na uzupełnienie brakującej dokumentacji (lista niezbędnych załączników do wniosków dostępna jest na stronie www.bgk.com.pl). Kredyt zostaje uruchomiony po dostarczeniu do banku faktury oraz udokumentowaniu przez kredytobiorcę zaangażowania środków własnych w wysokości co najmniej 20 proc. kosztów netto kredytowanego przedsięwzięcia. Od dnia rozpoczęcia działalności funduszu bank zatwierdził 232 wnioski o kredyt o łącznej wartości ponad 30 mln zł, w tym w roku 2006 – 65 wniosków na kwotę 11,2 mln zł. Dzięki dotychczas uruchomionym pożyczkom przygotowano wiele inwestycji z zakresu infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej, drogowej oraz sportowej, np. projekt kompleksu sportowo--rekreacyjnego w Kazimierzu Dolnym, projekt trasy średnicowej w Grudziądzu. Biorąc pod uwagę rozpoczynający się niebawem nowy okres programowania 2007–2013, w ramach którego Polska otrzyma wielokrotnie większe fundusze, pożyczki dla gmin z FRIK nabierają szczególnego znaczenia. Już w tej chwili mogą służyć przygotowaniu projektów, o których dofinansowanie będzie się można już wkrótce ubiegać.