Czy zgromadzenie kapitału, który stanowi równowartość kapitału zakładowego wskazanego w umowie spółki, jest warunkiem powstania spółki, z ograniczoną odpowiedzialnością?

Tak. Wniesienie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego warunkuje powstanie spółki. Zgodnie z art. 3 kodeksu spółek handlowych, zawiązanie spółki handlowej, zmierzające do osiągnięcia wspólnego celu, następuje poprzez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.
Zgodnie z art. 151 par. 1 kodeksu spółek handlowych, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Z kolei par. 3 stanowi, iż wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.
Jednym z podstawowych obowiązków wspólników jest wniesienie wkładów na pokrycie w całości kapitału zakładowego. Wkłady wnoszone przez wspólników na pokrycie kapitału zakładowego mogą być wnoszone w formie pieniężnej bądź niepieniężnej, przy czym przepis art. 14 par. 1 k.s.h. wskazuje, że przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.
Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego muszą zostać wniesione już w momencie tworzenia się spółki z o.o. Taki obowiązek wynika z literalnego brzmienia przepisów, ale również funkcji, jaką w spółce z o.o. pełni kapitał zakładowy. Zgodnie bowiem z art. 167 par. 1 k.s.h., zgłaszając spółkę do Krajowego Rejestru Sądowego, należy dołączyć do zgłoszenia m.in. oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione.
Takie zobowiązanie ma charakter bezwzględny, a oświadczenie nieprawdy w takiej sytuacji obarczone zostało sankcją karną w postaci kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Takie sankcje przewiduje z art. 587 par. 1 k.s.h. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 8 listopada 1993 r.; II KRN 220/93; OSNKW 1994/1-2 poz. 14, w wypadkach, w których przepisy wymagają rzeczywistej wpłaty kapitału zakładowego, a wpłaty takiej nie dokonano, złożenie oświadczenia o wykonaniu obowiązków określonych w kodeksie lub pozorującego takie wykonanie jest przedstawieniem danych nieprawdziwych w rozumieniu art. 587 k.s.h. Przepisy kodeksu handlowego nie określają technicznego sposobu realizacji takiej wpłaty, zawierają jednak wyraźny i bezwzględny wymóg jej dokonania przed zgłoszeniem do rejestru handlowego. W konsekwencji samo zobowiązanie wspólnika do świadczenia w przyszłości określonej sumy pieniężnej na rzecz powstałej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może stanowić pokrycia udziału w spółce.
SEBASTIAN KOCZUR
adwokat, Kancelaria Książek Koczur i Wspólnicy
Sebastian Koczur, adwokat, Kancelaria Książek Koczur i Wspólnicy / DGP