Do jednego z najbardziej podstawowych pojęć związanych z funkcjonowaniem funduszy strukturalnych należy kwalifikowalność. Jednym z istotnych jego aspektów jest trwałość projektu w czasie. Wiąże się z tym także kwestia podwójnego finansowania.

Według art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 trwałość projektu finansowanego z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności musi być zachowana przez okres pięć lat od momentu zakończenia realizacji projektu. Natomiast w przypadku projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa, mających na celu utrzymanie inwestycji lub miejsc pracy, okres ten wynosi trzy lata. Według krajowych wytycznych kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013 trwałość projektu w czasie to niepoddawanie projektu tzw. znaczącej modyfikacji. Przez zapis taki rozumiemy zmianę charakteru lub warunków realizacji projektu, uzyskanie nieuzasadnionej korzyści albo zaprzestanie działalności produkcyjnej.
O zasadzie tej powinno się pamiętać już na etapie planowania inwestycji. Okres pięciu lub trzech lat jest dość długi; w tym czasie mogą mieć miejsce zdarzenia, które wpłyną na funkcjonowanie firmy oraz kształt projektu. Utrzymanie funkcjonowania projektu jest jednym z istotnych zobowiązań zaciąganych przez beneficjenta w momencie zawierania umowy o dofinansowanie. Jego niezrealizowanie może skutkować restrykcjami, do zwrotu dotacji włącznie.
Zakaz podwójnego finansowania to kolejna zasada, na którą także trzeba zwrócić szczególną uwagę, planując projekt z dofinansowaniem z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności.
Według Krajowych wytycznych zakaz podwójnego finansowania należy rozumieć jako: brak możliwości dwukrotnego refundowania danego wydatku ze środków publicznych - wspólnotowych lub krajowych. Dobrym przykładem ilustrującym tę regułę jest kwalifikowalność podatku VAT. Zrefundowanie podatku VAT ze środków strukturalnych lub Funduszu Spójności, a następnie odzyskanie tego podatku ze środków budżetu państwa w oparciu o Ustawę o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. z późn. zmianami jest niedopuszczalne.
Poprawne i właściwe zrozumienie tych zagadnień staje się kluczem do otrzymania dotacji, a w dalszej perspektywie do wywiązania się z przyjętych na siebie w umowie o dofinansowanie zobowiązań.
MARIUSZ NOWAK
specjalista ds. funduszy europejskich, centrum obsługi małych przedsiębiorstw Fortis Bank Polska
Mariusz Nowak, specjalista ds. funduszy europejskich, centrum obsługi małych przedsiębiorstw Fortis Bank Polska / DGP