Rada Ministrów na poniedziałkowym posiedzeniu podjęła uchwałę o ustanowieniu Wieloletniego Planu Inwestycji Kolejowych do 2013 r. z perspektywą do 2015. Plan porządkuje rok po roku najważniejsze zadania inwestycyjne na polskiej kolei.

Przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury Wieloletni Plan Inwestycji Kolejowych (WPIK) obejmuje 110 projektów dotyczących budowy nowej, modernizacji istniejącej bądź odtworzenia i rewitalizacji infrastruktury kolejowej.

Budowa, modernizacja i rewitalizacja infrastruktury kolejowej ma objąć prawie 2,3 tys. km linii kolejowych. Program zakłada realizację ponad 100 projektów, na które w latach 2011-13 trzeba będzie przeznaczyć 20,44 mld zł - ponad 10 mld zł będzie pochodziło ze środków UE, prawie 8 mld zł z publicznych środków krajowych, a ponad 3,5 mld zł ze środków własnych zarządcy infrastruktury - PKP Polskich Linii Kolejowych i innych środków prywatnych.

Główne zadania planu to modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 z Warszawy do Trójmiasta, pilotażowe wdrożenie na jednej z linii najnowszych systemów sterowania ruchem pociągów, a także zakończenie modernizacji 335 km torów Centralnej Magistrali Kolejowej pomiędzy Warszawą a Katowicami i Krakowem, co umożliwi zwiększenie prędkości jazdy pociągów do 200 km/h.

Plan przewiduje też zakończenie budowy łącznicy do lotniska Okęcie w Warszawie oraz realizację projektów istotnych dla poszczególnych województw, np. rewitalizację i modernizację tzw. "kościerskiego korytarza kolejowego", czyli odcinka Kościerzyna - Gdynia, modernizację linii Krzyż - Kostrzyn czy Toruń - Bydgoszcz.

Program ma doprowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa i komfortu jazdy m.in. przez poprawę stanu techniczno-eksploatacyjnego 3,2 tys. km torów, budowę nowoczesnych systemów zabezpieczenia ruchu na 1 tys. 340 przejazdach kolejowo-drogowych, budowę 338 bezkolizyjnych skrzyżowań dwupoziomowych, wyposażenie 800 km linii w urządzenia poprawiające poziom bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego i zwiększające przepustowość.

Ze 160 km/h do 200 km/h

Efektami programu mają być m.in. skrócenie czasu przejazdu między największymi polskimi miastami przez podwyższenie maksymalnej prędkości jazdy pociągów ze 160 km/h do 200 km/h dla 595 km torów, zakończenie do 2013 r. prac przygotowawczych do budowy pierwszej w Polsce linii dużych prędkości Warszawa-Łódź-Poznań/Wrocław, co stworzy warunki do rozpoczęcia jej budowy w 2014 r.

Za najistotniejsze ryzyko, a tym samym największe zagrożenie dla programu, uznaje się w dokumencie ryzyko polityczne, które "tworzy konglomerat powiązań zmian prawa ze zmianami ogólnej sytuacji społecznej i ekonomicznej". Dlatego plan zakłada utworzenie mechanizmów ograniczania zagrożeń i ryzyk m.in. przez ich nadzorowanie i monitorowanie.

Środki będą pochodzić z unijnych funduszy: ISPA47, Spójności, TEN-T oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a także kredytów udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). W kraju środki mają pochodzić z PKP PLK, budżet państwa oraz Fundusz Kolejowy, którego podstawowym źródłem dochodów są wpływy z opłaty paliwowej od paliw i gazu do napędu pojazdów.

Przyjęty przez rząd dokument stwierdza, że realizacja planu jest podstawowym celem działalności PLK w najbliższych latach, a "z uwagi na zakres przewidywanych interwencji - jednym z głównych priorytetów gospodarczych kraju". PKP PLK są też odpowiedzialne za realizację programu i efektywne wydatkowanie środków.

PKP PLK zarządzają liniami kolejowymi o długości 22 tys. km. W dobrym stanie technicznym jest 36 proc. sieci, dostatecznym - 35 proc, a niezadowalającym - 29 proc. - podało CIR.

Niedofinansowanie napraw na drogach kolejowych spowodowało przede wszystkim znaczne obniżenie maksymalnej prędkości na wielu z nich, a wieloletnie zaniedbania przyczyniły się do złego stanu technicznego. Dlatego konieczne są natychmiastowe prace odtworzeniowe elementów infrastruktury, począwszy od torów przez obiekty inżynieryjne, a na urządzeniach energetyki, automatyki i telekomunikacji kończąc - ocenia rząd.