Światowa gospodarka powoli wydostaje się z kryzysu, wzrost gospodarczy odnotowuje także Unia Europejska. Czy ogólny wzrost gospodarczy UE przyczyni się do modernizacji Europy Środkowej? Czy priorytetem modernizacji regionu powinny być inwestycje w infrastrukturę czy innowacyjność? Unijna prezydencja Węgier i Polski w 2011 r. stwarza wyjątkową okazję na opracowanie budżetu UE, który zapewni zrównoważony wzrost UE, w tym w szczególności regionu Europy Środkowej. Zobacz relację on-line z panelu w Krynicy.

Panel moderował Marc Coleman, Redaktor ekonomiczny, Newstalk 106 - 108 FM, Irlandia

Paneliści:
Francis Bailly, Wiceprezes ds. europejskich, GE, Belgia
Janusz Lewandowski, Komisarz UE ds. Budżetu i Programowania Finansowego, Komisja Europejska, Polska
Waldemar Pawlak, Minister, Ministerstwo Gospodarki, Polska (do potwierdzenia)
György Szapáry, Doradca Premiera ds. Polityki Gospodarczej, Kancelaria Premiera, Węgry
Mirek Topolanek, Były Premier (2006-2009), ODS - Obywatelska Partia Demokratyczna, Czechy
Gunter Verheugen, Profesor Honorowy, Instytut Zarządzania Konfliktem, Europejski Uniwersytet Viadrina, Niemcy





Sesję rozpoczął Mirek Topolanek, były premier Czech, który stwierdził, że jednym z największych zagrożeń UE jest jej poprawność polityczna i niespójność budżetowa.

Gunter Verheugen: innowacja jest kluczem dla przyszłości UE i społeczeństwa europejskiego. Innowacja jest kluczem do rozwoju, ale nie ma jednej wspólnej strategii dotyczącej innowacji. Luka między UE a USA jest coraz większa, a gospodarki wschodzące coraz szybciej doganiają kraje europejskie. Europa musi skoncentrować się na nowoczesnej infrastruktury, gdyż to właśnie gwarantuje więcej innowacji.

Metodą nie jest podnoszenie podatków, które obciążą tylko obywateli i firmy. Konieczne jest zmienienie struktury wydatkowanie, przesunięcie w ramach dostępnego budżetu, by utrzymać konkurencyjność UE w globalizującym świecie.

Francis Bailly: bazując na badaniach przeprowadzonych przez GE w Brukseli, można śmiało powiedzieć, że ludzie wierzą w to, że innowacja podnosi jakość życia społeczeństw europejskich, wpływając szczególnie na stworzenie nowych miejsc pracy

Teraz, paradoksalnie, jest najlepszy czas na skok innowacyjny i położenie właśnie nacisku na innowacyjną infrastrukturę, która jest kluczem do rozwoju nowoczesnych społeczeństw.

Jarosław Bauc: Kryzys finansowy i recesja wpłynęły na wzrost zadłużenia w krajach zachodniej Europy, Zadłużenie całej UE niewątpliwie ukształtuje perspektywę budżetową Wspólnoty przy niechęci do podjęcia ryzyka przez rządy krajowe. Oznacza to, ze w perspektywie 2014 - 2020 budżet Unii będzie uszczuplony.

Georgy Szapary : według mnie przyszłość tego regionu to gospodarka oparta na wiedzy i zwiększenie produktywności. Kraje CEE w zasadzie pozostają w tyle za najbardziej rozwiniętymi, a świadczą o tym takie czynniki jak choćby rozwój nauki. Warto byłoby porozmawiać o tym, co trzeba zrobić aby poprawić poziom nauki i gospodarki opartej na wiedzy. W innym wypadku ten region nie będzie się rozwijał.

Janusz Lewandowski: Podczas ustalania warunków budżetu UE znacząca część stanowiły wydatki związane z polityką rolną, która jest szczególnie chroniona przez lobby międzyrządowe.

Gunter Verheugen: Aby wprowadzać innowacje w życie, musimy wprowadzić innowacje do europejskiego myślenia i bardziej efektywne wykorzystywanie zasobów budżetowych.

Musimy skupić się nie tylko na edukacji w zakresie nowych dziedzin wiedzy, ale musimy również skupić się na kwestiach społecznych. Dyskusja wokół budżetu musimy skoncentrować się również na wartościach. Czas skupić się właśnie na wartościach, bo to one stanowią podstawę budżetu, a nie tylko i wyłącznie kwestie finansowe.

Innowacja zaczyna się w regionach.

Lewandowski: Innowacja polega na zupełnie nowych założeniach działania. To kwestia tworzenia kompletnie nowej kultury pracy w duchu innowacji. Małe i średnie firmy już pracują w duchu innowacji i rozpoczynają zupełnie nową erę w regionie.

Francis: mamy blisko 85 000 pracowników, kilka centrów inżynieryjnych - tak uważamy że GE jest tutaj innowacyjne. Ale potrzebne są pieniądze i wiedza jak je wykorzystać. Potrzeba większego entuzjazmu gospodarczego. Ja zawsze byłem osobą która mocno wierzyła, że najważniejszy jest dobry początek - musimy kultywować aurę innowacji.

Szapary: Europa ma braki w wykształceniu zawodowym, co odróżnia ją choćby od USA. Potrzebujemy zmniejszenia biurokracji w regionie CEE, jest to znaczna przeszkoda dla innowacji np. na Węgrzech. Potrzebujemy przejrzystości w sądownictwie. Uproszczenie systemu prawnego i podatkowego. To tylko podstawowe postulaty.



Jarosław Bauc, były minister finansów: wspólna polityka rolna rzeczywiście spożywa większość funduszy europejskich i zniekształca strukturę cen. Jest sprzeczna z zasadami gospodarki wolnorynkowej. Czy UE jest gotowa porzucić taką politykę rolną, by można było myśleć o większym dofinansowaniu rozwoju infrastruktury.
Uważam, że nie ma sprzeczności między innowacją a infrastrukturą, szczególnie w sektorze telekomunikacji. Infrastruktura oznacza tu innowacje.

Konieczne jest zwiększenie penetracji internetu w regionie, co może przełożyć się na wzrost PKB. Jest tu właśnie miejsce na łączenie infrastruktury z innowacją.

Verheugen: Zmagamy się z trudnościami w podejmowaniu decyzji. Jedyną instytucja, która może zagwarantować, ze innowacja i infrastruktura będą priorytetem, jest Rada Europejska. Szefowie rządów muszą zdefiniować priorytety i zapewnić ich realizację.

Francis Bailly: W przetargach ludzie na ogół wybierają najtańsze opcje. Nowoczesne technologie nie będą najtańsze, bo innowacje są kosztowne. Aby je dopuścić do głosu i dać szanse społeczeństwom, należałoby zrewidować system zamówień i zakupów publicznych.

W tym momencie Marc Coleman przekazał głos licznie zgromadzonej na sali publiczności

Wśród kilkuset osób, które z uwagą wsłuchiwały się w debatę, był m.in. szef jednego z think tanków, który zwrócił uwagę na konieczność zwiększenia produktywności, by zminimalizować bezrobocie. Konieczne jest rozłączenie kwestii finansowania i wartości - mówił. Była to opinia spójna z wygłoszoną przez Mirka Topolanka.

Lewandowski: W tym momencie wciąż mamy w pamięci kryzys finansowy i trudna sytuacje Grecji. Tym nie mniej, gdy te kwestie zostaną w choć małym stopniu rozwiązane, jestem bardziej niż pewien niż pojawia się nowe, bardzo poważne wyzwanie, takie jak chociażby problem starzenia sie społeczeństw i integracja rożnych grup społecznych i narodowych.

Marc Coleman: populacja Irlandii rośnie błyskawicznie, więc jeśli pozostałe kraje europejskie nie wzmogą rozwoju społecznego i tempa przyrostu naturalnego, wkrótce Irlandczycy w ciągu 40 - 50 lat zdominują kontynent.

W tym momencie z sali padło pytanie o możliwość stworzenia w Europie ośrodka analogicznego do Doliny Krzemowej.

Przedstawiciel Akademii Ekonomicznej w Katowicach zakwestionował równość między innowacją a infrastrukturą.

Jeden z gości zwrócił też uwagę na brak innowacyjności w sektorze budowlanym. Możliwe jest budowanie bezpieczeństwa energetycznego w skali globalnej na bazie bezpieczeństwa energetycznego pojedynczych gospodarstw.

Studentka Uniwersytetu w Maastricht zapytała o próby znalezienia równowagi między starzejącym się społeczeństwem a młodym pokoleniem i inwestowaniem w nie.

Jedna z uczestniczek Forum przywołała sprawę niedawnych powodzi i możliwości użycia Funduszy UE w celu zapobieganiu powodziom poprzez stworzenie odpowiedniej infrastruktury zapobiegającej wylewom rzek czy osunięciom sie ziemi.

Kolejna kwestią poruszoną przez jedną ze słuchaczek panelu było bezpieczeństwo energetyczne. Janusz Lewandowski zaproponował, że polityki krajowe powinny wspierać budowę efektywnych energetycznie domów i budynków.

Ważną kwestią poruszoną podczas sesji w ramach odpowiedzi na pytanie z sali było bezrobocie wśród młodego pokolenia. Janusz Lewandowski wspomniał o licznych programach UE skierowanych dla młodych ludzi, jak choćby program Erasmus, który jest bardzo dużym sukcesem, również w Polsce.

Francis Bailly wrócił również do kwestii innowacyjności gospodarki wspominajac konkurs GE Ecomagination Challenege, który zachęca do podawania innowacyjnych pomysłów związanych z energetyką. Już teraz mamy setki pomysłów z całego świata i również z krajów CEE. Wiele w tych pomysłów zainwestujemy i pamiętajmy, ze start-upy i innowacyjne firmy, to nie tylko wynajdywane przez nie technologie czy nowe produkty, ale przede wszystkim miejsca pracy tworzone lokalnie.



Gunter Verheugen odniósł sie również do amerykańskiej Doliny Krzemowej, która jest swego rodzaju klastrem nowych technologii, mamy również takie klastry w Europie, ale nie są tak znane i dynamiczne, gdyż mamy problemy z komercjalizacja wynajdywanych w UE technologii. Najpierw musimy skrystalizować nasza wizje i wybrać te technologie, które chcemy rozwijać. Następnie musimy lepiej współpracować transgranicznie i transregionalnie i te decyzje musza być podjęte właśnie w Brukseli.

Jarosław Bauc stwierdził, że oczekiwania wobec UE są bardzo wysokie. Rozumiem takie podejście ze strony społeczeństwa, natomiast ja bym oczekiwal, aby koncentrowali sie na kwestiach, które można rozwiązać tylko za pomocą polityki.

Uwagi końcowe podkreślające najważniejsze wnioski poszczególnych panelistów:

Verheugen: Nie powinniśmy być pesymistami o przyszłości gospodarczej UE. Mamy spory potencjał, jest duże zapotrzebowanie ze strony krajów wschodzących. Moim zdaniem nie docenia sie faktu, ze innowacje tworzą nie państwa, ale ludzie, którzy tworzą nowe firmy, uruchamiają przedsięwzięcia, czy otwierają laboratoria naukowe.

Mirek Topolanek: Myślę ze najważniejszy jest powrót do starych dobrych wartości

Janusz Lewandowski: Dla mnie najważniejsza wyraźna rola państwa, które powinno wspierać promowanie innowacyjności - przykładem może być tu Finlandia. Są jednak pewne granice, różnice kulturowe, kulturze przedsiębiorczości i oczywiście środkach finansowych, które poszczególne kraje mogą przeznaczyć na ten cel.

Francis Bailly: ja bym chciał, abyśmy działali juz teraz i inwestowali w najnowocześniejsze technologie, tak aby tworzyć rynek, który będzie tworzyć nowe miejsca pracy. Ten region to przyszłość UE.

Gyorgy Szapary: cieszę sie, ze spełnił sie mój sen o niepodległym i wolnym kraju. Teraz mam kolejne marzenie - chce by nasze kraje dogoniły w rozwoju kraje starej unii i wierze, ze ten sen również sie spełni.

Mark Coleman: ja chciałem zwrócić uwagę na rewolucje i to nie tylko w zakresie nowych technologii, ale również infrastruktury. Rozwój oparty na infrastrukturze i innowacji to jedyny prawdziwy rozwój.