Choć 78 proc. Polaków posiada co najmniej jedno konto bankowe, to nadal niechętnie korzystamy z obrotu bezgotówkowego – wynika badania zleconego przez Narodowy Bank Polski pt. „Postawy Polaków wobec obrotu bezgotówkowego”.
Warunkiem rozwoju obrotu bezgotówkowego, który jest nie tylko tańszy, ale też bezpieczniejszy niż gotówkowy, jest powszechne korzystanie z usług bankowych. Niestety, Polacy nadal wolą płacić gotówką. Nie odstraszają ich od tego nawet długie kolejki na poczcie.

Założyć czy nie

Choć z roku na rok rośnie liczba osób zakładających rachunki w bankach, to nadal jest sporo Polaków, którzy twierdzą, że konto nie jest im potrzebne. Często zdarza się również – jak wynika z badania, które na zlecenie NBP zostało przeprowadzone przez zespół dr Dominiki Maison z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego – że dana osoba posiada konto, na którym w ciągu miesiąca dochodzi jedynie do dwóch operacji – przelewu pensji przez pracodawcę, a następnie wypłaceniu całej kwoty przez właściciela rachunku.
Niestety, zdaniem ekspertów częstotliwość obrotu bezgotówkowego w Polsce nadal należy zaliczyć do niskich. Dlaczego tak się dzieje? Taki stan rzeczy – jak wynika z przeprowadzonego badania – jest efektem dwóch czynników. Pierwszy wynika z tzw. przeszkód funkcjonalnych, czyli np. ze zbyt niskiej dostępności do internetu czy ograniczeń dotyczących limitów w płatnościach bezgotówkowych.
Drugi czynnik jest natury psychologicznej. Otóż w naszym kraju nadal mamy do czynienia z kultem gotówki. Dlatego w subiektywnym odczuciu wielu Polaków pieniądz leżący na koncie jest gorszy niż ten, który możemy fizycznie dotknąć. Niestety, temu kultowi hołdują także właściciele rachunków bankowych. Wskazują na to dane dotyczące kart do bankomatów. Choć posiada je 91 proc. właścicieli kont, to aż 20 proc. z nich nie korzysta z plastikowego pieniądza.



Konto a zaufanie

Własne rachunki najchętniej zakładają w naszym kraju osoby z wyższym wykształceniem (posiada je 93 proc. absolwentów wyższych uczelni), a także Polacy pracujący na pełen etat (91 proc.). Na otwarcie rachunku bankowego najrzadziej decydują się osoby poniżej 24. roku życia (tylko 30 proc. z nich posiada konta), a także Polacy powyżej 65. roku życia (w tej grupie konta ma 47 proc.). Pierwsi wychodzą z założenia, że nie muszą korzystać z usług banku, skoro nie mają jeszcze dochodów, natomiast drudzy uważają, że skoro do tej pory radzili sobie bez konta, to nie ma sensu go już zakładać.
Nie bez znaczenia są też zarobki (im mniejsze zarobki, tym większe przekonanie, że konto nie jest potrzebne), a także miejsce zamieszkania (konta posiada tylko 30 proc. mieszkańców wsi).
Tymczasem właściciele kont mają – jak wskazuje badanie – nie tylko zdecydowanie większe zaufanie do banków, ale również zauważają i doceniają ich funkcjonalne zalety. Rzadziej też wykazują negatywne emocje w stosunku do placówek oferujących usługi finansowe. Jak wynika z badania, zaufanie do obrotu bezgotówkowego wyraźnie rośnie ze wzrostem wiedzy (ocenianej subiektywnie), determinują je także takie czynniki jak wiek, wykształcenie i w mniejszym stopniu dochód.
Co więcej, choć posiadanie rachunku samo w sobie nie jest związane z nowymi technologiami, to właściciele rachunków są bardziej otwarci na nowe technologie.

Pieniądze są ważne, ale...

Bardzo interesujace są też wyniki badania dotyczące sposobu postrzegania pieniędzy przez posiadaczy kont. Otóż wielu z nich traktuje gotówkę jako środek do celu, a nie cel sam w sobie. Natomiast osoby niemające rachunku w banku, częściej chcą mieć pieniądze nie po to by z nich korzystać, ale po prostu by je posiadać. Ta grupa częściej też patrzy i ocenia ludzi przez pryzmat gotówki
57 tyle wyniósł pod koniec 2009 r. wskaźnik zaufania do obrotu bezgotówkowego, który jest mierzony w 100-stopniowej skali
* Badanie „Postawy Polaków wobec obrotu bezgotówkowego, zostało przeprowadzone na początku grudnia 2009 r. na grupie reprezentatywnej składającej się z 1000 dorosłych Polaków. Badanie wykonane na zlecenie NBP ma pomóc w usprawnieniu polskiego systemu płatniczego