Branża energetyczna jest jednym z kluczowych sektorów w procesie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju – zarówno ze względu na specyfikę dostarczanego produktu oraz jego społeczny i ekologiczny wymiar.
Zmiany klimatyczne są jednym z największych globalnych wyzwań naszych czasów, i tym samym wymagają szerokiej współpracy i zintegrowanych działań sektorowych na skalę międzynarodową. Branża energetyczna to jeden z sektorów, których działalność zakłada nie tylko wykorzystanie zasobów naturalnych, ale na skutek stosowanych technologii oraz specyfiki produktu końcowego, czyli energii, przewiduje również ingerencję w środowisko naturalne m.in. w postaci emisji CO2.

Emisja CO2

Przedstawiony przez Międzynarodową Agencję Energetyczną (IEA) raport World Energy Outlook 2008 prognozuje, że do roku 2030 światowa emisja CO2 może wzrosnąć aż o 45 proc. przy zachowaniu dotychczasowego wzrostu poziomu konsumpcji energii oraz technologii jej wytwarzania. Inny scenariusz zakłada stabilizację emisji, ale żeby to było możliwe, konieczne jest szersze stosowanie rozwiązań, takich jak CCS (Carbon Capture Storage), oraz zwiększone wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz energetyki jądrowej, a także sprawne systemy limitów oraz handel emisjami. Zmieniające się prawo nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek modernizacji często niezamortyzowanego jeszcze majątku, co powoduje dodatkowy wzrost kosztów.
W Polsce świadomość społeczna i gotowość ponoszenia kosztów modernizacji starych bądź wprowadzenia nowych technologii i rozwiązań jest jeszcze nadal stosunkowo niska, tym samym koncentrujemy się na cenie, nie na źródle pochodzenia energii. Postępujący proces liberalizacji rynku energii w Polsce daje możliwość wyboru dostawcy, a co za tym idzie, zwiększa konkurencyjność. Jednak zarówno wśród indywidualnych, jak i przemysłowych odbiorców energii, cena jest głównym, jeżeli niejedynym, kryterium decyzyjnym, a wartością nadrzędną są wymierne oszczędności, niekoniecznie efektywność środowiskowa procesu wytwarzania energii. Wyzwaniem jest więc przede wszystkim zapewnienie sektorowi energetycznemu mechanizmów wsparcia dla wdrażania nowych bardziej czystych technologii, ale również edukacja społeczeństwa odnośnie do długotrwałych pozytywnych korzyści uzasadniających konieczny wzrost cen.



Czynnik społeczny

W przekształcającej się branży energetycznej w Polsce czynnik społeczny jest niezwykle ważny zarówno z perspektywy pracowników tego sektora, jak i jego klientów. Potrzeba modernizacji idzie w parze z potrzebą restrukturyzacji i poprawy efektywności, co jest kolejnym wyzwaniem, biorąc pod uwagę fakt, iż sektor energetyczny w Polsce zatrudnia ponad 200 tysięcy pracowników.
Definiując energię jako pewnego rodzaju dobro społeczne, pojawia się też kwestia odbiorcy wrażliwego społecznie określanego przez Urzędu Regulacji Energetyki w kategoriach zdolności wywiązywania się z finansowych zobowiązań względem dostawcy energii. Troska o klientów jest elementem odpowiedzialnego zarządzania i wiele firm podejmuje działania z tego zakresu – jednak w zależności od specyfiki danej organizacji i uwarunkowań rynkowych, takich jak na przykład system taryfowy sektora gazowego, efektywne działania w tym obszarze stają się wyzwaniem.

Korzyści dla firm

Pomimo wielu wyzwań stojących przed branżą energetyczną zarówno w Polsce, jak i na świecie badania prowadzone przez Goldman Sachs, światowy bank inwestycyjny jasno wskazują na korzyści płynące ze stosowania zasad zrównoważonego rozwoju i modelu kryteriów środowiskowych, społecznych i nadzorczych (ESG). Wyniki przeprowadzonej analizy pokazują, że od sierpnia 2005 r. spółki uwzględniające te czynniki uzyskały wyniki wyższe o 25 proc. w porównaniu z innymi spółkami giełdowymi, a ponad 70 proc. tych spółek osiągnęło wyniki lepsze od konkurencji.
W Polsce mamy jeszcze wiele do zrobienia w sektorze energetycznym, ale już pojawiają się godne naśladowania przykłady zaangażowania całej branży (Konferencja Odpowiedzialna Energia) w dialog na temat przyszłości zrównoważonego rozwoju, a zgoda co do istoty i wagi tematu jest pierwszym krokiem do dalszych efektywnych działań w tym obszarze.