Coraz częściej zamiast naturalnych kruszyw do budowy dróg używane są bezpieczne dla środowiska produkty alternatywne, które pochodzą z recyklingu odpadów budownictwa, górnictwa, hutnictwa, chemii.
Rozbudowa sieci dróg w Polsce stawia Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) przed zadaniem pogodzenia potrzeb rozbudowy infrastruktury transportowej z wymogami ochrony przyrody.

Zrównoważony rozwój

Kluczem do sukcesu w rozwijaniu sieci drogowej jest stosowanie zasad wynikających ze zrównoważonego rozwoju. Znajdują one odzwierciedlenie w programie Drogi Przyjazne Środowisku realizowanym przez GDDKiA. Podstawą programu jest rozwój infrastruktury drogowej w sposób, który zapewni obecnemu pokoleniu dostęp do sieci autostrad i dróg szybkiego ruchu, utrzymywanych w dobrym stanie i zapewniających bezpieczeństwo, ale bez uszczerbku dla środowiska przyrodniczego i potrzeb przyszłych pokoleń. Założenia wspomnianego programu wypełniają przepis art. 5 Konstytucji RP, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Realizacja inwestycji drogowych uwzględnia cel, jakim jest minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko przez m.in. zachowanie siedlisk roślin i gatunków chronionych, zachowanie ciągłości szlaków migracyjnych zwierząt, ochronę wód i gleb, ochronę przed hałasem i zanieczyszczeniem powietrza, kształtowanie krajobrazu, ochronę dóbr kultury. Działania temu służące podejmowane są na wszystkich etapach inwestycji – od etapu planowania, przez uzyskiwanie decyzji i pozwoleń, budowę aż do oddania drogi do eksploatacji i zarządzania nią.

Analiza wariantów

Na etapie projektowania drogi przygotowuje się kilka wariantów jej przebiegu. Na tym etapie definiuje się zagrożenia, jakie inwestycja stwarza dla poszczególnych komponentów środowiska. Każdy z wariantów poddawany jest wnikliwej analizie. Na tej podstawie przygotowywany jest raport oddziaływania na środowisko i wybierane rozwiązanie optymalne.



Ekologiczne technologie

Obecnie stosowane materiały (m.in. asfalt) są bezpieczne dla środowiska. Co więcej, tworzywa asfaltowe mogą być poddawane recyrkulacji, czyli powtórnemu wykorzystaniu do budowy i remontów dróg. Coraz częściej zamiast naturalnych kruszyw używane są produkty alternatywne o podobnych właściwościach. Pochodzą one z recyklingu odpadów budownictwa, górnictwa, hutnictwa czy chemii.
Produkty uboczne procesów technologicznych (żużel stalowniczy czy hutniczy, popiół, łupek węglowy, odpady szklane i budowlane, a nawet resztki zużytych opon samochodowych) także mogą być używane do budowy i remontu dróg. Wykorzystywane są też mieszanki mineralno-asfaltowe układane na zimno, w których cząsteczki asfaltu wytrącają się z cieczy. Jedynym produktem ubocznym jest tu woda, która odparowuje z powierzchni drogi. GDDKiA dąży do stosowania technologii charakteryzujących się niższą energochłonnością (np. obniżania temperatury produkcji mas mineralno-asfaltowych), by w ten sposób znacząco zmniejszyć emisję CO2. Działania podejmowane w celu zminimalizowania negatywnego wpływu infrastruktury na środowisko pozwolą przyszłym pokoleniem cieszyć się zarówno bezpieczną siecią dróg, jak i zasobami środowiska naturalnego.
OPINIA
Paweł Mickiewicz
dyrektor Departamentu Środowiska w GDDKiA
Ograniczanie do minimum negatywnego oddziaływania na środowisko wiąże się z ponoszeniem znacznych kosztów. Koszty środowiskowe w inwestycjach drogowych mogą sięgać od 5 proc. do 35 proc. kosztów całości inwestycji. Przykładowo, przy budowie 56-km odcinka autostrady A4 W. Szarów–W. Krzyż koszty związane z ochroną środowiska przekroczą 600 mln zł. Umożliwi to m.in. wykonanie 55 przejść dla zwierząt i posadzenie ok. 43 tys. drzew.