Czy w przypadku przeniesienia akcji na okaziciela wymagane jest pisemne oświadczenie?
Zacznijmy od przypomnienia, że akcje mogą być zarówno imienne lub na okaziciela. Statut spółki akcyjnej powinien określać liczbę emitowanych akcji, a także to, czy będą emitowane tylko akcje imienne, czy też tylko akcje na okaziciela albo oba rodzaje akcji.
Akcje imienne w treści dokumentu zawierają wyraźne określenie osoby akcjonariusza. Przeniesienie takiej akcji następuje poprzez pisemne oświadczenie albo na samym dokumencie akcji, albo w osobnym dokumencie oraz wymaga jednocześnie przeniesienia posiadania akcji. Same dokumenty akcji imiennych mogą być wydawane przed pełną wpłatą, przy czym każdorazowa wpłata powinna być na nich uwidoczniona. Zbycie akcji imiennych może podlegać pewnym ograniczeniom, lecz nie może zostać zakazane. Warto podkreślić, że akcje uprzywilejowane muszą być akcjami imiennymi (za wyjątkiem akcji niemych).
Akcje na okaziciela traktowane są jako bezosobowe, co oznacza, że nie zawierają w treści dokumentu oznaczenia osoby akcjonariusza uprawnionego z tytułu akcji. Uprawnionym do realizowania praw z tytułu akcji będzie więc każdorazowy posiadacz dokumentu akcji. Odmiennie jak w przypadku akcji imiennych, przeniesienie akcji na okaziciela nie wymaga pisemnego oświadczenia, wystarczy samo wręczenie dokumentu akcji nowemu posiadaczowi. Nie można skutecznie ograniczyć zbywania akcji na okaziciela.
Dokumenty akcji na okaziciela nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą, inaczej jak w przypadku dokumentów akcji imiennych. Jeżeli dokonana jest częściowa wpłata, wydawane jest wówczas imienne świadectwo tymczasowe. Za akcjonariusza uprawnionego z akcji na okaziciela wobec spółki uważa się każdorazowego jej posiadacza.
Jeżeli ustawa lub statut spółki akcyjnej nie stanowią inaczej, na żądanie akcjonariusza, możliwa jest zamiana akcji imiennych na akcje na okaziciela i odwrotnie. Jednak taka zamiana może być w pewnych sytuacjach niedopuszczalna, np. gdy z akcją imienną wiąże się obowiązek dokonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki.
Maciej Szermach
adwokat, partner w Kancelarii BSO Prawo & Podatki