Pracodawcy, którzy z powodu kryzysu chcą zmienić profil działalności lub branżę, mogą skorzystać z funduszy Unii Europejskiej przewidzianych na szkolenia i doradztwo dla przedsiębiorców. Natomiast ich pracownicy za środki z UE mogą podnosić lub całkowicie zmienić swoje kwalifikacje i umiejętności. Szkolenia dla pracowników w czasie kryzysu mogą być alternatywą dla zwolnień.
PIENIĄDZE
Pracodawcy mogą wykorzystać środki unijne do zarządzania zmianami organizacyjnymi w przedsiębiorstwie. Mogą otrzymać dotację na szkolenia i doradztwo wspomagające proces zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa. Taki typ projektu szkoleniowego można zrealizować w ramach Poddziałania 8.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie).

Nowy profil działalności

O dofinansowanie może wystąpić sam pracodawca lub inny podmiot, np. firma szkoleniowa czy consultingowa, która napisze dla pracodawcy odpowiedni projekt. O dotację może starać się np. przedsiębiorca, który z powodu kryzysu zamierza zmienić profil produkcji i rozszerzyć rynek zbytu swoich produktów. Zdobycie przez pracowników nowych kwalifikacji i umiejętności pozwoli firmie rozwijać się w nowym kierunku, a ich samych uchroni od zwolnień.
Omawiany projekt (Poddziałanie 8.1.2) jest realizowany regionalnie, dlatego zasady ubiegania się o dofinansowanie mogą się różnić w poszczególnych województwach. Dotacje są przyznawane w trybie konkursowym przez instytucje wskazane przez samorząd wojewódzki. W zależności od województwa są to wojewódzkie urzędy pracy lub urzędy marszałkowskie, a na Mazowszu – Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. Maksymalny okres realizacji projektu w zależności od województwa wynosi 2–3 lata albo też nie jest określony. Minimalna wartość projektu wynosi zazwyczaj 50 tys. zł.

Potrzebny wkład własny

We wspomnianych projektach występuje pomoc publiczna i przedsiębiorcy muszą wnieść wkład własny. Dla mikroprzedsiębiorstw i małych firm wynosi on 20 proc. wszystkich wydatków poniesionych na zorganizowanie szkoleń ogólnych oraz 55 proc. na przeprowadzenie szkoleń specjalistycznych, tj. związanych ze specyfiką danej firmy. Wkład własny średnich przedsiębiorstw wynosi w przypadku szkoleń ogólnych 30 proc., a w przypadku szkoleń specjalistycznych – 65 proc. wydatków. Duże przedsiębiorstwa ponoszą 40 proc. kosztów w przypadku szkoleń ogólnych oraz 75 proc. w przypadku szkoleń specjalistycznych.
Poszczególne urzędy marszałkowskie i wojewódzkie urzędy pracy ustanawiają indywidualnie tzw. kryteria strategiczne, których spełnienie powoduje przyznanie przedsiębiorcy dodatkowych punktów. Na przykład pracodawcy z województwa podkarpackiego mogą otrzymać dodatkowo 10 punktów, jeśli w wyniku realizacji projektu zostaną podniesione standardy jakości pracy i przeprowadzona zostanie certyfikacja przedsiębiorstwa lub wprowadzona zostanie jakaś innowacja, np. w zarządzaniu personelem (m.in. rozwój zawodowy pracowników, nowe formy organizacji pracy).

Szkolenia szyte na miarę

Pracodawcy mogą ubiegać się również o dofinansowanie szkoleń podnoszących kwalifikacje i umiejętności ich pracowników. Firmy o zasięgu ponadregionalnym mogą skorzystać z dotacji udzielanych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) w ramach Poddziałania 2.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach).
Głównym celem projektów szkoleniowych dofinansowywanych przez PARP jest inwestowanie w wiedzę i umiejętności pracowników i menedżerów polskich przedsiębiorstw. W dobie kryzysu firmy mogą wykorzystywać dotację z PARP na szkolenia, które pozwolą przekwalifikować personel, dostosować jego kwalifikacje do potrzeb wynikających z rywalizacji o nowe rynki zbytu czy nowe branże.
Dofinansowanie może być przyznane przedsiębiorcom mającym siedzibę w Polsce, z wyłączeniem przedsiębiorstw, które pozostają pod zarządem komisarycznym bądź znajdują się w likwidacji, postępowania upadłościowego, naprawczego oraz sektora górnictwa węgla. Wnioskodawca musi mieć wystarczającą kondycję finansową, niezbędną do zapewnienia płynnej realizacji projektu.
UWAGA Wysokość dofinansowania
Przedsiębiorca, który korzysta z usług doradczych, może liczyć na dofinansowanie w wysokości 50 proc. wydatków przeznaczonych na pokrycie kosztów doradztwa
PARP dofinansowuje zarówno projekty szkoleniowe adresowane do wielu przedsiębiorstw, jak i tzw. projekty szyte na miarę, tj. przygotowane na potrzeby konkretnego pracodawcy i oparte na indywidualnej strategii rozwoju firmy. Ten drugi typ projektów to ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń i doradztwa. O dotację mogą się ubiegać zarówno sami przedsiębiorcy, jak też działające w ich imieniu firmy szkoleniowe. Projekt musi mieć charakter ponadregionalny, tzn. przedsiębiorstwo powinno mieć struktury organizacyjne (przedstawicielstwa, filie, oddziały) w co najmniej dwóch województwach, a uczestnicy szkoleń powinni wykonywać pracę w ramach struktur organizacyjnych przedsiębiorstwa znajdujących się w co najmniej dwóch województwach. Maksymalny okres realizacji projektu wynosi dwa lata. Minimalna wartość projektu to 400 tys. zł, a maksymalna – 15 mln zł.
Każdy projekt powinien zawierać elementy wartości dodanej, m.in. charakteryzować się innowacyjnym podejściem, rozwiązaniami mogącymi stanowić wzór przy opracowywaniu następnych projektów, promowaniem zasady równych szans kobiet i mężczyzn oraz osób niepełnosprawnych. Ponadto powinny zakładać dostarczenie usług, które byłyby nieosiągalne bez wsparcia Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekty muszą być realizowane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że wszystkie działania projektu, jego biuro, administracja oraz dokumentacja projektu muszą być zlokalizowane w Polsce.
Na szkolenia realizowane w ramach Poddziałania 2.1.1 PO KL (Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach) w latach 2007-2013 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przeznaczy 374 mln euro. W roku 2009 budżet na finansowanie projektów szkoleniowych wyniósł 409 mln zł.
UWAGA Usługi doradcze i szkolenia
PARP nie udziela wsparcia na projekty obejmujące tylko usługi doradcze. Aby projekt mógł otrzymać dofinansowanie, musi zawierać komponent szkoleniowy, a usługi doradcze muszą być powiązane ze szkoleniami. Jednocześnie nie ma możliwości łączenia różnych typów projektów w jednym wniosku o dofinansowanie



Projekty regionalne dla firm

Firmy o zasięgu regionalnym mogą natomiast napisać projekt szkoleniowy, który uzyska dofinansowanie w ramach Poddziałania 8.1.1 PO KL (Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw). Takie projekty mogą realizować dla pracowników przedsiębiorcy, ale są zobowiązani do wniesienia wkładu własnego od 20 proc. w przypadku mikroprzedsiębiorstw i małych firm do 40 proc. w przypadku dużych przedsiębiorstw.
Dotacje są przyznawane w konkursach organizowanych przez instytucje regionalne wskazane przez samorząd wojewódzki (urzędy marszałkowskie, wojewódzkie urzędy pracy, Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych). W szkoleniach i projektach doradczych dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw mogą brać udział przedsiębiorcy i ich pracownicy, a także zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych.
Ze względu na regionalny charakter Poddziałania 8.1.1. niektóre kryteria określane są indywidualnie w poszczególnych województwach. Maksymalny okres realizacji projektu wynosi najczęściej 2–3 lata, albo też nie ma określonego terminu. Minimalna wartość projektu wynosi zazwyczaj 50 tys. zł. W niektórych województwach premiowane są projekty skierowane do osób powyżej 50 roku życia lub do mikro- i małych przedsiębiorstw.
Kto przyznaje dotacje na szkolenia
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
www.parp.gov.pl
Województwo dolnośląskie:
Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu
www.pokl.dwup.pl
Województwo kujawsko-pomorskie:
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl
Województwo lubelskie:
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
www.efs.lubelskie.pl
Województwo lubuskie:
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
www.efs.lubuskie.pl
Województwo łódzkie:
Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego
www.pokl.lodzkie.pl
Województwo małopolskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
www.pokl.wup-krakow.pl
Województwo mazowieckie:
Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych
www.mazowia.eu
Województwo opolskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu
www.pokl.opolskie.pl
Województwo podkarpackie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie
http://pokl.wup-rzeszow.pl
Województwo podlaskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku
www.up.podlasie.pl
Województwo pomorskie:
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
www.defs.woj-pomorskie.pl
Województwo śląskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach
http://efs.wup-katowice.pl
Województwo świętokrzyskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach
www.wup.kielce.pl/pokl
Województwo warmińsko-mazurskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie
www.up.gov.pl/pokl
Województwo wielkopolskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu
www.efs.wup.poznan.pl
Województwo zachodniopomorskie:
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
www.pokl.wup.pl
Podstawa prawna
● Ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 84, poz. 712).
● Rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego z 6 maja 2008 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz.U. nr 90, poz. 557 ze zm.).