Przyspieszenie budowy oraz modernizacji linii kolejowych o znaczeniu państwowym przewiduje przyjęty dziś przez rząd projekt nowelizacji ustaw: o transporcie kolejowym oraz o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Regulacja określa zasady wywłaszczeń i wypłat odszkodowań dla właścicieli nieruchomości, położonych w okolicach tras kolejowych.

"Zaproponowano, aby Polskie Linie Kolejowe występowały o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej o znaczeniu państwowym" - czytamy w komunikacie.

Obecnie taką decyzję wydaje minister infrastruktury, który jest pośrednikiem między inwestorem (PLK) a wojewodą.

W myśl przyszłej ustawy, wojewoda będzie zawiadamiał właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

"Jeśli taka decyzja zostanie wydana, to będzie automatycznie decyzją wywłaszczeniową. PLK - z dniem uprawomocnienia się decyzji - będą nabywać prawo użytkowania wieczystego gruntów wydzielonych pod linie kolejowe oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali na nich się znajdujących. Dochód uzyskany przez PLK z tytułu nabycia ww. praw ma być zwolniony z podatku dochodowego" - czytamy w komunikacie CIR.

Projekt przewiduje również zwolnienie PLK z opłat za nabyte prawo użytkowania wieczystego gruntów. Zwolnienia te nie stanowią pomocy publicznej, czyli nie zakłócą konkurencji na rynku Unii Europejskiej.

Przyszła ustawa reguluje kwestię wypłaty odszkodowań za przejęte nieruchomości

Przyszła ustawa reguluje także kwestię wypłaty odszkodowań za przejęte nieruchomości.

"Założono, że będą one wypłacane przez PLK, a nie jak dotychczas przez Skarb Państwa. Zaproponowano, aby ustalenie wysokości odszkodowania odbywało się na zasadzie negocjacji PLK z właścicielami lub użytkownikami wieczystymi. Decyzja administracyjna w tej sprawie wydawana byłaby jedynie w przypadku niepowodzenia negocjacji" - czytamy w komunikacie.

"Oznacza to odciążenie wojewodów od prowadzenia postępowań administracyjnych i przyspieszenie wypłacania odszkodowań" - dodaje CIR.

Obecnie odszkodowanie ustalane jest w drodze decyzji administracyjnej.

Zgodnie z projektem, odszkodowanie za wywłaszczenie będzie wyższe o 5 proc. od wartości ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego w przypadku, gdy dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty niezwłocznie przekaże nieruchomość i opróżni pomieszczenia.

Z kolei w przypadku nieruchomości z budynkiem mieszkalnym albo z budynkiem, w którym wydzielono mieszkania, odszkodowanie za wywłaszczenie ma być wyższe o 10 tys. zł.

Chodzi o to, aby odszkodowanie pozwoliło odtworzyć w innym miejscu stan posiadania sprzed wywłaszczenia.

W 2009 r. maksymalne koszty wykupu nieruchomości pod linie kolejowe oszacowano na ok. 120 mln zł.