Posiadanie pozycji dominującej przez przedsiębiorstwo będące monopolistą na rynku lokalnym nie jest zakazane - sprzeczne z prawem jest rażące nadużywanie tej pozycji.
ORZECZENIE
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych (PUK) w Zielonkach prowadziło działalność polegającą na zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz odprowadzaniu ścieków. Na mocy umów z konsumentami pobierało opłaty w wysokości 4,1 tys. zł za przyłączenie posesji do gminnej sieci kanalizacyjnej. Wysokość tych opłat ustalona została przez uchwałę zarządu gminy Zielonki, która miała 100 proc. udziałów w przedsiębiorstwie.
Działalność PUK zwróciła uwagę prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Organ antymonopolowy wszczął postępowanie wyjaśniające, zakończone decyzją. Stwierdził w niej, iż spółka stosuje praktykę ograniczającą konkurencję polegającą na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku odprowadzania ścieków z nieruchomości w gminie. Przedsiębiorstwo narzuca uciążliwe warunki umów poprzez zamieszczanie w nich postanowienia, zgodnie z którym kontrahent po uzyskaniu zezwolenia na przyłączenie dokonuje jednorazowej wpłaty na konto PUK za rozbudowę infrastruktury technicznej sieci kanalizacyjnej. Prezes nałożył na firmę karę pieniężną i nakazał zaniechanie takich zachowań.
Spółka zakwestionowała rozstrzygnięcie prezesa i pozwała go do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jednak podzielił jego stanowisko.

Bezprawne uchwały

PUK nie dało za wygraną i odwołało się od wyroku do sądu apelacyjnego, podnosząc, że jest na lokalnym rynku monopolistą naturalnym, gdyż realizuje tylko obowiązki wynikające z postanowień ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2001 r. nr 72, poz. 747 z późn. zm.). Stosownie do wyjaśnień PUK władze gminy Zielonki, realizując zadanie własne jednostki samorządowej, jakim jest zbiorowe odprowadzanie ścieków, powołały przedsiębiorstwo w formie spółki prawa handlowego, w którym wszystkie udziały objęła gmina. Mocą uchwały zarządu zobowiązała ona spółkę do pobierania od właścicieli nieruchomości opłatę przyłączeniową.

Narzucanie warunków

Sąd apelację oddalił. W uzasadnieniu sędzia podkreślił, iż samo posiadanie pozycji dominującej jest dozwolone. Sprzeczne z prawem jest jej nadużywanie przez PUK. Spółka bowiem rażąco naruszyła zakaz, o którym mówi art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, narzucając konsumentom uciążliwe warunki umów. Przerzuciła koszty przyłączenia na klientów, choć sama winna je ponieść.
Sąd wskazał także, iż powód dopuścił się działań bezprawnych, wykonując uchwały rady gminy.
Sygn. akt VI ACa 651/08