Banki oferują małym i średnim firmom coraz więcej instrumentów mających na celu finansowanie handlu. Doradzają także, jak z tych instrumentów korzystać.
Najprostszą formą finansowania handlu jest kredyt bankowy. Ma on jednak pewne ograniczenia – nie wszystkim przedsiębiorcom udaje się uzyskać kredyt w takiej wysokości, w jakiej by chcieli. Jeżeli przedsiębiorca krótko działa na rynku lub nie dysponuje odpowiednimi zabezpieczeniami, może mu być trudno przekonać bankowców, aby pożyczyli mu tyle pieniędzy, ile akurat potrzebuje. Czasami również kontrakt handlowy zakłada użycie konkretnego instrumentu zabezpieczającego. Dlatego do finansowania handlu stosuje się różne rozwiązania, które pozwalają uwzględnić wymagania kontrahenta i zabezpieczyć ryzyko związane z konkretną transakcją.

Gwarancje bankowe

Małe i średnie firmy często korzystają z gwarancji bankowych.
– Wiele transakcji dochodzi do skutku tylko dzięki takiemu zabezpieczeniu – mówi Paweł Bryła, dyrektor Departamentu Finansowania Handlu w BRE Banku. Wyjaśnia, że aby skorzystać z zabezpieczenia, przedsiębiorca powinien przedstawić w banku kontrakt z partnerem handlowym, co pozwoli bankowi zaproponować najlepsze rozwiązanie.
– Przedsiębiorca może drogą elektroniczną, bez wychodzenia z biura, zlecić wystawienie gwarancji, ustalić jej treść czy otrzymać kopię już wystawionej gwarancji – mówi Paweł Bryła. Dodaje, że takie rozwiązania są stosowane zarówno w transakcjach krajowych, jak i zagranicznych.
W praktyce odbywa się to w ten sposób, że zagranicznemu kontrahentowi polskiej firmy, która uzyskała gwarancję, bank przesyła (najczęściej za pośrednictwem jego banku) dokument elektroniczny. Wynika z niego, że bank w określonych warunkach zapłaci na żądanie zagranicznego kontrahenta określoną w gwarancji kwotę pieniędzy. Po otrzymaniu gwarancji zagraniczny przedsiębiorca wysyła towar polskiej firmie. Jeżeli firma nie zapłaci zagranicznemu dostawcy po ustalonym w umowie okresie (np. 30 dni), wówczas płaci za nią bank, zgodnie z warunkami gwarancji. Potem bank występuje z roszczeniami wobec polskiej firmy, za którą uregulował należność.



Akredytywy dokumentowe

Inną często stosowaną formą finansowania handlu są akredytywy dokumentowe.
– Wystawia ją bank na wniosek przedsiębiorcy kupującego np. jakiś towar. W akredytywie bank przyjmuje na siebie zobowiązanie, że wypłaci określoną kwotę kontrahentowi sprzedającemu towar pod warunkiem, że ten przedstawi i złoży w banku komplet dokumentów świadczących o tym, że wywiązał się ze swych zobowiązań kontraktowych – wyjaśnia Paweł Bryła. Dodaje, iż często bywa tak, że towar jest jeszcze transportowany statkiem, a odpowiednie dokumenty już są dostarczone do banku. Z dokumentów tych wynika, że towar jest odpowiedniej jakości, załadowano go na statek, właściwie oznakowano, wystawiono faktury itp. Taka dokumentacja jest podstawą do dokonania płatności za towar.
Dyrektor Paweł Bryła zwraca uwagę, że w przypadku akredytywy bankowej niezwykle ważne jest właściwe opisanie dokumentów. Muszą one dawać stronom transakcji pewność, że jej przedmiotem jest towar dobry, mający cechy ustalone przez przedsiębiorców.
– Wielokrotnie akredytywa bankowa okazuje się niezbędna do przeprowadzenia transakcji. Głównie zagraniczni partnerzy polskich firm wymagają akredytywy. W takim bowiem przypadku bank staje się wobec kontrahenta zobowiązany do zapłaty – przypomina Paweł Bryła i zaznacza, że akredytywa stwarza kontrahentom poczucie bezpieczeństwa. Dlatego tak często stosowana jest w transakcjach handlowych.

Forfaiting i faktoring

Do finansowania handlu wykorzystywane są również inne instrumenty, np. forfaiting czy faktoring.
– Forfaiting stosowany jest w transakcjach zagranicznych, głównie dotyczących eksportu dóbr inwestycyjnych z długimi terminami płatności. Z kolei faktoring polega na wykupie przez bank od przedsiębiorstwa wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów lub usług w krótkim terminie. Dzięki usługom oferowanym przez banki lub wyspecjalizowane spółki bankowe, przedsiębiorcy mogą również uniknąć ryzyka niewypłacalności kontrahenta, a w transakcjach zagranicznych także ryzyka kursowego.



SŁOWNIK
Gwarancja bankowa polega na tym, że bank zobowiązuje się, iż w określonych warunkach zapłaci na żądanie kontrahenta firmy, która uzyskała gwarancję, określoną w gwarancji kwotę pieniędzy. Jeżeli firma nie zapłaci dostawcy w ustalonym w umowie okresie, wtedy płaci za nią bank zgodnie z warunkami gwarancji. Następnie bank występuje z roszczeniami wobec firmy, za którą uregulował należność.
Akredytywa polega na przyjęciu przez bank zobowiązania, że wypłaci określoną kwotę kontrahentowi sprzedającemu towar pod warunkiem, że ten przedstawi i złoży w banku komplet dokumentów świadczących o tym, że wywiązał się ze swych zobowiązań kontraktowych.
Faktoring polega na wykupie przez bank od przedsiębiorstwa wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów lub usług w krótkim terminie. Dzięki temu przedsiębiorstwo uzyskuje pieniądze wcześniej, niż wynosi termin zapłaty wierzytelności handlowych.