Wraz z rozwojem szerokopasmowego Internetu, VoIP (Voice over Internet Protocol), zwany powszechnie telefonią internetową, powoli zaczyna wypierać tradycyjną telefonię. Dzieje się tak za sprawą dwóch czynników. Przede wszystkim kosztów oraz dostępności.

Telefonia cyfrowa wykorzystująca protokół IP od dłuższego czasu jest wdrażana w większości firm. Początkowo na tę formą komunikacji zdecydowały się duże, międzynarodowe korporacje, których koszty połączeń stanowiły spory procent kosztów stałych. Z odsieczą przyszła telefonia internetowa, która może być darmowa, a jedyne koszty związane z nią to opłaty za dostęp szerokopasmowego Internetu. Bramki internetowe, oferujące ten rodzaj usług nie zapewniają jednak wystarczającego transferu, a także bezpieczeństwa połączeń, które są ważne dla firm.

Z domu do korporacji

Pierwotnie idea VoIP była skierowana do użytku domowego i dla klientów indywidualnych. Z czasem jednak odnaleziono w niej ogromny potencjał, który znalazł zastosowanie w firmach. Tym samym operatorzy telefonii internetowej znacznie zmodernizowali i udoskonalili połączenia, wykorzystujące protokół IP. Znaczący spadek cen na rynku telefonii stacjonarnej, jaki miał miejsce w ciągu ostatnich 2 lat spowodował, że wdrożenie telefonii VoIP w firmie nie wpłynie na radykalną obniżkę kosztów rozmów telefonicznych. Klienci biznesowi wymagają aby systemy telefonii internetowej posiadały funkcjonalność i jakość połączeń porównywalną do telefonii stacjonarnej, a tego nie zapewniają serwisy pozwalające na darmowe rozmowy w sieci. Z drugiej jednak strony, telefonia VoIP daje możliwość darmowych lub też bardzo tanich rozmów pomiędzy rozproszonymi lokalizacjami firmy, jest tańsza w implementacji i prostsza w zarządzaniu. Dodatkowo, posiada szereg funkcjonalności niedostępnych w tradycyjnej telefonii stacjonarnej, np. możliwość wykorzystania telefonów GSM będących w zasięgu sieci bezprzewodowej do prowadzenia rozmów w technologii VoIP. Najczęściej z usług telefonii internetowej korzystają spółki, których oddziały są rozproszone po kraju, a także za granicą. Wówczas komunikacja między lokalizacjami, wykorzystująca VoIP, pozwala na bardziej znaczne obniżenie kosztów, niż oferowane przez tradycyjnych operatorów telefonii stacjonarnej lub komórkowej. VoIP jest wymarzonym rozwiązaniem dla tego typu struktury firmy. Z jednej strony pod kątem cenowym tzn. tanie lub nawet bezpłatne rozmowy pomiędzy lokalizacjami, z drugiej pod kątem przypisania numeru do danego telefonu VoIP gdzie istnieje możliwość prostych zastosowań mobilnych, jak również korwengencji rozwiązania z telefonią GSM.

Bezpieczeństwo sieciowe

Implementacja infrastruktury dla usług telefonii internetowej jest znacznie tańsza niż instalacja tradycyjnej telefonii stacjonarnej, czy koszty związane z usługami telefonii komórkowej. Podobnie roaming nie jest w żaden sposób ograniczony. Wystarczy tradycyjny hot-spot czy wireless, który pozwoli na połączenie mobilne z dowolnego miejsca, za określoną stawkę, która może stanowić nawet 15 proc. tradycyjnych kosztów połączenia za minutę. Jednak dla firm, najważniejsze jest bezpieczeństwo takiego połączenia. Jeżeli firma ma odpowiednie zabezpieczenia sieci, a takie zabezpieczenia pojawiają się już na poziomie samych systemów operacyjnych, połączenia są stosunkowo bezpieczne. Wykorzystując dedykowane oprogramowanie dla zabezpieczenia sieci, samo bezpieczeństwo połączenia również wzrasta. Bezpieczeństwo VoIP jest związane bezpośrednio z bezpieczeństwem Internetu, który jest medium dla większości rozwiązań telefonii IP. Od strony technicznej, możliwość „podsłuchania” rozmowy prowadzonej za pośrednictwem Internetu wydaje się trudniejsza, niż w tradycyjnych systemach telefonicznych, w związku z koniecznością filtrowania pakietów i ich późniejszego zdekodowania. Dla firm, które bezpieczeństwo komunikacji stawiają na pierwszym miejscu, tworzone są w sieci WAN wydzielone kanały komunikacyjne, odseparowane od Internetu publicznego.

Jakość rośnie

W 2006 r. operatorzy telefonii tradycyjnych zarzuciły usługodawcom VoIP bardzo niskie ceny, właśnie ze względu na jej bezpieczeństwo. Od tego czasu usługodawcy znacznie zmodernizowali bezpieczeństwo połączeń, które bez wysiłku dorównuje bezpieczeństwu połączeniom stacjonarnym czy komórkowym. Podobne problemy miała telefonia komórkowa z jakością połączenia, zależną od transferu. Obecnie wykorzystując połączenie 256 kb/s, transfer o niskiej przepustowości można prowadzić płyną konwersację, z uwagi na odpowiednie oprogramowanie do kompresji mowy zgodnie z QoS (Quality of Service) – ustawowym wymaganiom jakości usług telekomunikacyjnych.

Obecnie rozwój telefonii komórkowej jest na tyle znaczący, że tradycyjni operatorzy telekomunikacyjni również zdecydowali się na świadczenie podobnych usług. Ponadto już istnieje możliwość połączenia ze sobą ofert, tak aby każde przedsiębiorstwo, zarówno międzynarodowa korporacja, jak również spółki sektora małych i średnich przedsiębiorstw mogły optymalizować koszty w sposób indywidualny. W sprzedaży są urządzenia systemowe pozwalające na dualne zastosowanie obydwu modeli telefonii. Biorąc jednak pod uwagę fakt, iż obecnie nie ma trudności z uzyskaniem numeracji dla telefonów VoIP, zapewne jest to model przejściowy. Docelowo rynek będzie migrował w stronę rozwiązań opartych o Internet i telefonię IP.

Telewizja VoIP

Potencjał jaki daje wykorzystanie Internetu do komunikacji, w tym VoIP, daje programistom właściwie nieograniczone możliwości. Prostym przykładem boomu technologicznego są telefony komórkowe. Obecny telefon komórkowy ma kilkakrotnie większą moc obliczeniową niż sumaryczna ilość komputerów, którą wykorzystało NASA w 1969 r. do wysłania człowieka na Księżyc. Podobnie będzie z rozwojem Internetu, zwłaszcza takich technologii jak VoIP, ze względu na bezpieczeństwo i cenę. Obecnie już trwają pracę nad przekazem obrazu za pośrednictwem protokołu IP. Dopiero w ostatnim czasie dostępność łącz szerokopasmowych i jakość VoIP, porównywalna do jakości telefonii stacjonarnej, otworzyły drogę dla telefonii IP do zastosowań biznesowych. Dalszy rozwój systemów VoIP jest przewidywany poprzez rozszerzenie ich funkcjonalności o transmisję obrazu oraz coraz powszechniejsze wykorzystanie tej technologii w łączności mobilnej, czyli w oparciu o dostęp bezprzewodowy WiFi.

VoIP jest już powszechnie wykorzystywany w każdym sektorze gospodarki. Usługi te cieszą się coraz większą popularnością nie z uwagi na modę, ale bardzo praktyczne wykorzystanie oraz cenę. Wiele firm w dobie kryzysu szuka możliwie największych oszczędności, a taką oszczędnością jest właśnie telefonia internetowa, która uzależniona jest tylko od dostępności się w firmie. Podsumowując, sytuacja rynkowa zmusza firmy do wykorzystania odpowiednich usług telefonicznych. Prawo dotyczące Internetu jest w wielu krajach dopiero tworzony w przeciwieństwie do prawa telekomunikacyjnego, które wymusza na tradycyjnych operatorach pewne regulacje, które nie mogą zostać zachwiane z uwagi na spore kary finansowe. Internet jeszcze nie jest objęty tymi regulacjami. I szybko nie będzie.

Leszek Cieloch
OPINIA EKSERTA
W zależności od potrzeb
Piotr Pawłowski,
dyrektor sprzedaży GTS Energis
Koszty instalacji sieci VoIP zależą od wielkości firmy i wymagań. W najprostszym przypadku kosztów praktycznie nie będzie, ponieważ bramki lub telefony VoIP są częścią oferty operatorów telefonii internetowej, zaś koszt ich dzierżawy jest zawarty w abonamencie. Bardziej złożone rozwiązania będą wymagały zakupu centrali telefonicznej obsługującej telefony IP lub też dedykowanego rozwiązania IP Telefonii. Istotnym jest również fakt, że część operatorów pozwala uniknąć firmom kosztów inwestycji startowych w VoIP, zastępując je opłatą miesięczną za każdy aparat telefoniczny dołączany do systemu. Dzięki temu firma może w prosty sposób skalować rozwiązanie w zależności od bieżących potrzeb, na przykład dokupując jeden abonament dla nowego pracownika wraz z telefonem zarządzanym przez operatora.