Jak długo wystawca weksla in blanco musi liczyć się z obowiązkiem zapłaty sumy, o którą wierzyciel może uzupełnić taki weksel?
MACIEJ PRUSAK
adwokat, partner w kancelarii BSJP Taylor Wessing
Weksel własny in blanco, czyli weksel niezupełny, częściowo niewypełniony, ma szerokie zastosowanie w obrocie gospodarczym, stanowiąc środek zabezpieczenia wierzytelności przyszłej. W wekslu własnym in blanco sam wystawca bezwarunkowo zobowiązuje się zapłacić określoną kwotę pieniężną. Wydanie weksla in blanco wierzycielowi rodzi pytanie, przez jaki okres wierzyciel może z otrzymanego weksla skorzystać, czyli jak długo wystawca musi liczyć się z obowiązkiem zapłaty sumy, o którą wierzyciel uzupełnił weksel.
Otóż przepisy ustawy – Prawo wekslowe regulują instytucję przedawnienia zobowiązania wekslowego. Co do przerwania i zawieszenia biegu terminu przedawnienia stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Roszczenia wekslowe przeciwko wystawcy weksla własnego przedawniają się z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności weksla. Płatność weksla in blanco powinna być określona w treści deklaracji wekslowej, czyli w dokumencie, w którym strony powinny szczegółowo określić, w jaki sposób weksel może zostać uzupełniony. Od zapisów zawartych w deklaracji wekslowej, zwanej również porozumieniem wekslowym, zależy, kiedy wygaśnie odpowiedzialność wystawcy. Termin przedawnienia zobowiązania wekslowego wystawcy biegnie bowiem od terminu płatności określonego w deklaracji wekslowej. Wystawca weksla powinien więc zwracać szczególną uwagę na zapisy deklaracji wekslowej określające termin płatności określony na wekslu. Termin płatności najlepiej określić datą dzienną lub odnosząc się do określonej daty dziennej. Sporna jest w literaturze prawniczej kwestia dopuszczalności braku określenia w porozumieniu wekslowym terminu płatności, co skutkowałoby pozostawieniem w tym zakresie swobody wierzycielowi. Z pewnością zaś taka sytuacja jest bardzo ryzykowna dla wystawcy weksla.
Jeżeli wierzyciel niezgodnie z treścią deklaracji wekslowej uzupełni weksel terminem płatności późniejszym niż umówiony termin płatności, wystawca będzie mógł się bronić zarzutem nieprawidłowego uzupełnienia weksla, co będzie skutkowało uznaniem roszczenia wekslowego za przedawnione.
Należy pamiętać także, że weksel in blanco można uzupełnić jedynie przed upływem terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku prawnego, z którego roszczenia zostały za pomocą weksla zabezpieczone.
Weksel własny in blanco jest instytucją, która pomaga zabezpieczyć wierzytelność w sposób tani i nieskomplikowany proceduralnie. Wystawcy weksli własnych in blanco powinni jednak bardzo starannie określać dzień płatności weksla, aby nie zaciągnąć zobowiązania trwającego zbyt długo.