Pierwszy gaz z węgla powinien popłynąć w Zakładach Azotowych Puławy w 2013 roku. Nakłady w zależności od wybranej opcji wyniosą od 1,2 do 1,8 mld dol. Harmonogram przewiduje rozpoczęcie budowy instalacji w połowie 2010 roku.
Projekt zgazowania węgla w celu pozyskania gazu syntezowego niezbędnego do produkcji amoniaku jest niezwykle istotny w strategii działania Zakładów Azotowych Puławy (ZAP) na najbliższą dekadę. Wpisuje się także w realizację dywersyfikacji surowcowej opartej na wykorzystaniu krajowych zasobów węgla. Dostawcą węgla i partnerem w projekcie będzie Lubelski Węgiel Bogdanka. Studium wykonalności tego projektu przygotowała amerykańska firma inżynieryjna Bechtel Corporation legitymująca się 110-letnim doświadczeniem i udziałem w najbardziej wyrafinowanych przedsięwzięciach technologicznych na świecie.

Bezpieczeństwo produkcji

ZAP są jedynym w Polsce i trzecim na świecie producentem melaminy, podstawowego surowca niezbędnego do produkcji żywic melaminowych, wytwarzając 10 proc. światowego i 20 proc. unijnego zapotrzebowania na ten surowiec, a także drugim obok tarnowskich Azotów polskim producentem kaprolaktamu. Roztwór saletrzano-mocznikowy rodem z Puław o handlowej nazwie RSM znany jest także wśród amerykańskich farmerów. Dlatego też zapewnienie ciągłości dostaw po optymalnej cenie podstawowych surowców do produkcji jest kluczowym elementem działalności spółki decydującym o jej powodzeniu ekonomicznym.
Obecnie ZA Puławy zużywają rocznie 900 mln m sześc. gazu ziemnego i 700 tys. ton węgla kamiennego. Po wdrożeniu pierwszego etapu zgazowania węgla zużycie gazu ziemnego spadnie o połowę, do poziomu 450 mln m sześc., zaś konsumpcja węgla wzrośnie do 2 mln ton. Po wdrożeniu drugiego etapu zgazowania węgla Puławy będą mogły obejść się zupełnie bez gazu ziemnego, konsumując rocznie 3 mln ton węgla kamiennego.
– Analizy ekonomiczne projektu przy proponowanych rozwiązaniach technologicznych i strukturze cen surowców oraz energii uzasadniają jego realizację w Puławach. Atutem tej inwestycji są stosunkowo niskie koszty transportu węgla oraz duże zasoby wydobywcze polskich kopalni węgla, z najbliżej położoną kopalnią Bogdanka – mówi Jan Łaski, prezes Bechtel Polska.
Według najnowszych statystyk na świecie działa obecnie ponad 150 instalacji zgazowania węgla zlokalizowanych w 27 krajach. Dowodem przemawiającym za dominacją węgla nad pozostałymi paliwami jest fakt, iż został on użyty w 85 proc. spośród wszystkich instalacji zgazowania wybudowanych w ciągu ostatnich trzech lat. Od roku 2004 wzrosła pozycja węgla wśród zgazowywanych paliw o 6 proc., tym samym osiągając 55 proc. udział w produkcji gazu syntezowego. W latach 2008–2010 nastąpi uruchomienie kolejnych dziesięciu instalacji, z czego w siedmiu paliwem będzie właśnie węgiel.



Unijne wsparcie

Do grona tzw. Flagowych Projektów z zakresu Czystych Technologii Węglowych, które zostaną wsparte unijnymi grantami, na razie aspirują dwa polskie projekty: system wychwytywania i składowania dwutlenku węgla CCS dla nowego budowanego bloku w należącej do PGE Elektrowni Bełchatów i wspólny projekt Zakładów Azotowych Kędzierzyn (ZAK) i Południowego Koncernu Energetycznego (PKE) dotyczący budowy kompleksu poligeneracyjnego składającego się z demonstracyjnego bloku energochemicznego umożliwiającej jednoczesną produkcję czystej energii elektrycznej, ciepła i gazu syntezowego oraz sekwestrację powstałego w procesie wytwórczym dwutlenku węgla.
ZAP również ma zamiar zabiegać o unijny grant w ramach programu Flagowych Projektów dotyczących Czystych Technologii Węglowych.
– Termin składania wniosków upływa z końcem roku i na pewno taki wniosek złożymy. Chcemy jednak przedłożyć projekt maksymalnie pełny wraz z kompletnym planem biznesowym. W modelu finansowym tej inwestycji zawartym w Studium Wykonalności nie braliśmy pod uwagę żadnych preferencyjnych form dofinansowania inwestycji, a pomimo to projekt ten broni się biznesowo. Natomiast mamy do niego dwa elementy wspomagające w postaci ewentualnego unijnego grantu, a także faktu, że będzie on ulokowany w specjalnej strefie ekonomicznej – mówi Grzegorz Kulik, kierownik działu komunikacji korporacyjnej ZA Puławy.

Elektrownia konwencjonalna

Projektowi zgazowania węgla w Puławach towarzyszy także koncepcja budowy konwencjonalnej elektrowni opalanej węglem. 23 grudnia 2008 r. ZAP zawarł porozumienie z Vattenfall Polska dotyczące wspólnej budowy w Puławach konwencjonalnej elektrowni węglowej o mocy 2 x 800 MW. Zarówno instalacja zgazowania węgla, jak i nowa elektrownia będą powiązane ze sobą instalacją wychwytywania CO2 i podziemnej jego sekwestracji. Duże doświadczenie w wychwytywaniu i sekwestracji CO2 ma Vattenfall, który jest właścicielem pierwszej na świecie zeroemisyjnej doświadczalnej elektrowni uruchomionej w Schwarze Pumpe.