W związku ze zgłoszeniem przez Polskę deficytu budżetowego przekraczającego poziom 3,0% PKB w roku 2008, Komisja Europejska (KE) wszczęła dziś procedurę nadmiernego deficytu, podała Komisja w komunikacie. Wraz z Polską procedurą objęte zostały przez Litwa, Malta i Rumunia.

"Wiele krajów UE boryka się obecnie z deficytem budżetowym przekraczającym 3% PKB, głównie na skutek recesji, która prowadzi do spadku dochodów podatkowych i wzrostu wydatków na świadczenia dla bezrobotnych. Malta i Polska postanowiły także zastosować różne środki ożywienia koniunktury, zgodnie z europejskim planem naprawy gospodarczej. Ważne jest, by dzięki zmianom wprowadzonym w roku 2005 stosować pakt stabilności i wzrostu w sposób elastyczny, a także by określić ścieżkę odpowiednio szybkiej korekty wskaźników deficytu i zadłużenia, co pozwoli utrzymać stabilność finansów publicznych w perspektywie średnio- i długoterminowej" - powiedział cytowany w komunikacie komisarz ds. gospodarczych i walutowych, Joaquín Almunia.

KE przypomina, że w 2008 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce wyniósł 3,9% PKB, a więc przekroczył wartość referencyjną wynoszącą 3,0% i nie utrzymuje się już na bliskim jej poziomie.

"Przekroczenie progu wynika głównie z faktu, iż lata dobrej koniunktury jedynie w ograniczonym stopniu wykorzystano do konsolidacji finansów publicznych i wdrożenia głębokich reform po stronie wydatków. Przez ostatnich pięć lat Polska odnotowywała deficyty na poziomie średnio 4,3% PKB, mimo że tempo wzrostu gospodarczego przekraczało średnio 5,0%" - czytamy w raporcie KE.

"Przekroczenie wartości referencyjnej nie ma charakteru tymczasowego"

Zdaniem ekspertów Komisji, władze polskie skorygowały docelową wartość deficytu w roku 2009 do 4,6% PKB, co świadczy o tym, że przekroczenie wartości referencyjnej nie ma charakteru tymczasowego. Według wiosennej prognozy służb Komisji deficyt wzrośnie do 6,6% w roku bieżącym i do jeszcze wyższego poziomu w 2010 r., chyba że nastąpią zmiany w prowadzonej polityce.

"Wzrost deficytu w roku 2008 wynika z obniżenia składek na zabezpieczenie społeczne, zwiększenia ulg podatkowych dla rodzin oraz korzystniejszej indeksacji emerytur i świadczeń społecznych. Również wyższe niż planowano spożycie pośrednie i inwestycje, a także spadek dochodów pod koniec 2008 r. związany ze spowolnieniem gospodarki, przyczyniły się do wyższego niż zakładano deficytu zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym" - czytamy dalej.

KE uważa, że przekroczenie wartości referencyjnej nie może zostać uznane za wyjątkowe ani tymczasowe w rozumieniu Traktatu oraz paktu stabilności i wzrostu, co oznacza, że przewidziane w Traktacie kryterium deficytu nie jest spełnione. Dług publiczny brutto utrzymuje się na poziomie poniżej wartości odniesienia wynoszącej 60,0% PKB.

"Sprawozdanie Komisji jest kierowane do Komitetu Ekonomiczno-Finansowego"

"Sprawozdanie Komisji jest kierowane do Komitetu Ekonomiczno-Finansowego, który w ciągu czternastu dni wydaje na jego temat opinię. Uwzględniając tę opinię, Komisja decyduje o skierowaniu do Rady zalecenia w sprawie stwierdzenia istnienia nadmiernego deficytu oraz terminu jego korekty" - podsumowano w raporcie KE.

Procedura nadmiernego deficytu zostaje wszczęta, gdy państwo członkowskie przekroczy dopuszczalny deficyt. Procedura ta określa kryteria, harmonogramy i terminy stosowane przez Radę Ecofin przy podejmowaniu decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu.

W lipcu 2008 r. Rada Ecofin, grupująca ministrów finansów państw członkowskich UE, formalnie zdjęła z Polski procedurę nadmiernego deficytu, którą Polska była objęta od 2004 r.