Polityczne poparcie, stabilne otoczenie prawne, czytelne reguły funkcjonowania rynku energii, wybór kierunków dostaw paliwa oraz pozyskanie specjalistów – to tylko kilka warunków rozwoju energetyki jądrowej w Polsce.
Z analiz firmy doradczej Boston Consulting Group (BCG) wynika, że warunkiem powodzenia planu budowy do roku 2020 elektrowni atomowej w Polsce, co zapowiadał premier Donald Tusk, jest realizacja kompleksowego programu przygotowań w ośmiu obszarach.

Polityka i technologie

Pierwszy z nich to czynniki polityczne. Wśród nich ważną rolę odgrywa wsparcie opinii publicznej, m.in. poprzez odpowiednie kampanie informacyjne. Ważne jest także poparcie polityczne dla energetyki jądrowej, mogące być poparte np. traktatami międzynarodowymi. Niezbędne będzie również pozyskanie strategicznych partnerów dla takiego projektu.
Drugi ważny obszar to regulacje. Niezbędne jest stworzenie instytucji zarządzającej regułami bezpieczeństwa oraz opracowanie systemu odpowiednich licencji i pozwoleń. Bardzo ważne będzie stworzenie reguł ochrony środowiska, bezpieczeństwo reaktora oraz ochrony obiektów.
Decyzja o budowie elektrowni atomowej nie może zostać podjęta bez zagwarantowania stabilności funkcjonowania rynku energii. Energia produkowana w elektrowniach jądrowych musi być nie tylko konkurencyjna wobec energii produkowanej w konwencjonalnych elektrowniach, ale także musi gwarantować inwestorowi zwrot z kapitału. To w dużej mierze będzie zależało od stopnia regulacji rynku.
W tego typu inwestycjach do najważniejszych obszarów należy także zarządzanie ryzykiem projektowym, które powinno uwzględniać zarządzanie ryzykiem operacyjnym, zarządzanie kryzysowe, a także ocenę scenariuszy awarii reaktora.
Rozpoczęcie budowy elektrowni jądrowej musi zostać poprzedzone wyborem technologii i wyborem dostawcy urządzeń, wyborem lokalizacji i zamknięciem finansowania inwestycji.
Konieczny będzie przy tym wybór najważniejszych partnerów przemysłowych, którzy będą odpowiedzialni za projekt, budowę i utrzymywanie elektrowni. Niezbędne będzie rozeznanie partnerów o odpowiednich kompetencjach w kraju.
W funkcjonowaniu elektrowni atomowych jedną z najważniejszych rzeczy jest kwestia zapewniania dostaw paliwa jądrowego, jego transportu oraz gospodarki odpadami. Na to, co dzieje się z odpadami z elektrowni atomowej, często zwraca się większą uwagę niż na funkcjonowanie samej elektrowni.
Ostatni warunek to pozyskanie i dostępność specjalistów mogących pracować w elektrowni i w placówkach z nią powiązanych. Spełnienie tego warunku wymaga określenia kompetencji pracowników i instytucji we wszystkich fazach rozwoju energetyki jądrowej, rozwoju ośrodków badawczych oraz stworzenia programów uniwersyteckich i odpowiednich kierunków studiów.



Prawo amerykańskie

Te warunki zostały już spełnione w krajach, gdzie energetyka jądrowa jest dobrze rozwinięta. Zdaniem Boston Consulting Group jednym z ważniejszych wymogów są właściwe zachęty dla inwestorów. W Stanach Zjednoczonych najważniejsze zachęty inwestycyjne dla inwestorów inwestujących w energetykę jądrową znalazły się w ustawie US Energy Policy Act z 2005 roku. Są wśród nich m.in. takie rozwiązania, jak uproszczony proces licencjonowania (maksymalnie określony czas wydania decyzji w sprawie przyznania licencji), ulgi podatkowe dla energii atomowej (zwolnienie sprzedaży energii uzyskanej z atomu z podatku przez pierwsze lata działania elektrowni), ubezpieczenie od ryzyka regulacyjnego (zagwarantowanie ciągłości legislacyjnej przez czas trwania projektu) oraz gwarancje dla kredytów (poręczenie przez państwo kredytu na budowę elektrowni).

Francuski nadzór

Jako silną i kompetentną instytucję koordynującą funkcjonowanie sektora energetyki jądrowej BCG wskazuje Francuski Nadzór Bezpieczeństwa Atomowego (ASN). ASN odpowiada za kontrolę dotrzymywania zasad bezpieczeństwa atomowego oraz ochrony promieniotwórczej, zajmuje się m.in. wydawaniem licencji dla obiektów nuklearnych, kontrolą osób odpowiedzialnych za transport materiałów promieniotwórczych, kontrolą zasad dostępu do obiektów składowania, badaniem poziomów promieniowania oraz nadzorem nad realizowaniem procedur oraz wymogów bezpieczeństwa. W trakcie pracy ASN pod uwagę brane są zachowania poszczególnych osób oraz grup, zarządzających, organizacji oraz procedur, bazując na wielu czynnikach, w tym istotnych zdarzeniach, inspekcjach, relacjach z kluczowymi pracownikami.
Teoretycznie do roku 2020 jest sporo czasu i wydaje się, że nie powinno być problemu z wybudowaniem do tego roku elektrowni atomowej w Polsce. Jednak zdaniem sporej części analityków, energetyków i decydentów politycznych pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce nie zostanie oddana w roku 2020 lecz kilka lat później.