Bankowcy proponują skreślenie przepisu, który umożliwia podział banku przez wydzielenie części jego majątku.
ANALIZA
Chociaż możliwość podziału banków w polskim prawie funkcjonuje niespełna 1,5 roku, bankowcy chcą ją usunąć. Związek Banków Polskich (ZBP) przygotował projekt nowelizacji prawa bankowego, który uchyla przepis umożliwiający podział bankom działającym w formie spółki akcyjnej. W drugim wariancie - przy zachowaniu możliwości podziału - ZBP proponuje dopuszczalność podziału także dla banków spółdzielczych oraz skreślenie przesłanki odmowy zezwolenia na podział w postaci możliwości wyrządzenia poważnej szkody dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa (art. 124c).
- W pierwszym wypadku zmiana ma na celu powrót do stanu sprzed wprowadzenia możliwości podziału banków, bo skalę problemów z tym związanych obrazuje już fuzja Pekao z BPH. W drugim dodatkowa przesłanka odmowy zezwolenia budzi wątpliwości co do zgodności z prawem UE - uzasadnia Jerzy Bańka, dyrektor do spraw legislacyjnoprawnych ZBP.
Przywróceniu poprzedniego stanu prawnego nie jest przeciwna Komisja Nadzoru Finansowego (KNF).
- Takie zmiany w ustawie Prawo bankowe byłyby korzystne. Chociaż w chwili obecnej nie toczą się żadne postępowania w sprawie podziału banków, to teoretycznie taki wniosek jest możliwy - mówi Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF.
Zastrzega jednak, że ewentualne zmiany powinny uwzględniać przepisy przejściowe dla niezakończonych procesów podziału banków. Konieczne byłoby też zabezpieczenie ostrożnego i stabilnego zarządzania takimi bankami.

Na konkretne zapotrzebowanie

Możliwość podziału wprowadziła nowelizacja prawa bankowego z 19 października 2006 r. Był to skutek porozumienia między Skarbem Państwa a UniCredito (właścicielem Pekao) w sprawie połączenia banków: Pekao i BPH. Jego warunkiem był podział banku BPH i odsprzedanie jego części innemu inwestorowi. Narodowy Bank Polski w swej opinii ostrzegał, że możliwość podziału może wywołać negatywne skutki dla budżetu, stworzyć ryzyko niekontrolowanych zmian w sektorze bankowym oraz wyłączyć uprawnienia polskich władz nadzorczych.
- Zakaz podziału był przemyślaną decyzją, która miała zapewnić stabilność i bezpieczeństwo rynku bankowego. Celem zakazu jest też zapobieganie wydzielaniu aktywów różnej jakości i rodzajów, co może różnicować sytuację finansową banków i rodzić niepewność u ich klientów - twierdził Jerzy Pruski, były wiceprezes NBP.

...do nowelizacji

Obecnie zgodnie z przepisem art. 124c podziałowi podlegają banki w formie spółki akcyjnej przez wydzielenie części majątku i jego przeniesienie na spółkę akcyjną będącą bankiem krajowym lub instytucją kredytową. Podziałowi nie podlegają przy tym banki spółdzielcze.
Zdaniem dr. Adama Nowackiego z Uniwersytetu Warszawskiego obecne brzmienie art. 124c jest o tyle zaskakujące, że dopuszcza on tylko jeden sposób podziału banku spośród kilku możliwych sposobów podziału spółki akcyjnej, przewidzianych przez kodeks spółek handlowych.
- Porządkując tę sytuację, należy albo uchylić możliwość podziału banku, albo dopuścić podział banku realizowany także w innych sposobach podziału oraz także w przypadku banków spółdzielczych - mówi ekspert Allen & Overy, A. Pędzich.

Fuzja z problemami

Bankowcy nieprzypadkowo powołują się na przykład fuzji Pekao i BPH, gdyż przyniosła ona wiele utrudnień także dla klientów. Konta niektórych byłych klientów BPH trafiły gdzie indziej niż kredyt. Niektórzy nie mogli obsługiwać swoich kart kredytowych przez internet. Przejęci klienci muszą zgłaszać się też po odbiór identyfikacyjnych kart magnetycznych. O zmianie rachunków rozliczeniowych muszą powiadomić wszystkie podmioty, które przelewają na nie środki.
- Dlatego jest mało prawdopodobne, aby doszło w przyszłości do drugiego podziału banku.
SZERSZA PERSPEKTYWA - UNIA
27 marca 2007 r. ministrowie finansów UE przy sprzeciwie Polski przyjęli tzw. dyrektywę o fuzjach bankowych, która ma ułatwić międzynarodowe fuzje bankowe. Integracja transgraniczna rynku bankowego jest jednym z najważniejszych warunków realizacji Strategii Lizbońskiej.