Rzecznik przedsiębiorców, którego powołanie przewiduje jedna z ustaw wchodzących w skład Konstytucji biznesu, będzie mógł być niezależny od polityków. A to dlatego, że w praktyce byłby nieusuwalny ze stanowiska.
Projektowany art. 21 ust. 3 ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Przedsiębiorców oraz Rzeczniku Przedsiębiorców przewiduje, że kadencja ombudsmana będzie wygasała jedynie w przypadku jego śmierci lub odwołania. Artykuł 22 precyzuje natomiast, kiedy premier – na wniosek ministra właściwego ds. gospodarki – będzie mógł odwołać rzecznika przed upływem kadencji. Szef rządu uczyni tak wyłącznie w jednym z czterech przypadków: złożenia przez rzecznika rezygnacji, utraty obywatelstwa polskiego, utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek długotrwałej choroby (dłuższej niż 3 miesiące) lub prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
Wybrany ekspert nie będzie musiał zabiegać o przychylność władzy. Funkcję bowiem pełnił będzie tylko przez jedną, trwającą 5 lat kadencję. Niezależnie więc od podejmowanych decyzji, okres wykonywania obowiązków się nie zmieni.
Uprawnienia ombudsmana będą znaczące. Rzecznik wstrzyma bowiem kontrole przeprowadzane u przedsiębiorców przez inne organy administracji, jeśli poweźmie uzasadnione podejrzenie, że w ich trakcie urzędnicy naruszają obowiązujące przepisy prawa.
Zgodnie z projektowanym art. 20 ust. 1 ustawy rzecznika powoływać będzie premier na wniosek ministra właściwego ds. gospodarki. Wybór będzie musiał być poprzedzony konsultacjami z organizacjami przedsiębiorców – ale ich opinia dla polityków nie będzie wiążąca.
Etap legislacyjny
Projekt przekazany do konsultacji