Sejm znowelizował w piątek ustawę o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Zakłada ona utworzenie systemu przestrzegania unijnych wymogów środowiskowych (tzw. wzajemnej zgodności).

Sejm głosował w pierwszej kolejności nad wnioskiem o odrzucenie tego projektu w całości, zgłoszonym w drugim czytaniu przez Prawo i Sprawiedliwość.

"PiS będzie głosowało przeciw przyjęciu tej ustawy, gdyż obecny rząd poprzez prowadzenie rocznych negocjacji w ramach przeglądu wspólnej polityki rolnej, nie dokonał żadnych ułatwień dla rolników" - argumentował Krzysztof Jurgiel (PiS).

Wniosek ten nie zyskał aprobaty posłów. Wobec tego marszałek zarządził głosowanie nad całością projektu. Głosowało 444 posłów, za było 291, przeciw 151, wstrzymały się 2 osoby.

Nowelizacja została przygotowana w związku z koniecznością dostosowania polskiego prawa do unijnych dyrektyw, które zobowiązują rolników do prowadzenia produkcji rolnej przy zachowaniu norm środowiskowych i ochrony zwierząt.

System kontroli przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności w państwach UE-15 wdrażany jest stopniowo od 2005 r.

Sposób prowadzenia produkcji rolnej ma być kontrolowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podlegać jej będą ci rolnicy, którzy ubiegają się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych lub o pomoc w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 w zakresie wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), programu rolnośrodowiskowego czy zalesiania gruntów rolnych.

System kontroli przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności (cross- compliance) w państwach UE-15 wdrażany jest stopniowo od 2005 r. W 2007 po raz pierwszy rolnicy z tych krajów byli kontrolowani pod względem wypełniania wszystkich wymogów wzajemnej zgodności.

W nowych państwach członkowskich, w tym w Polsce, wymogi wzajemnej zgodności będą wdrażane stopniowo. W Polsce od 2009 roku zaczną obowiązywać wymogi z obszaru A, tj. ochrony środowiska i identyfikacji i rejestracji zwierząt.

Co roku ma być kontrolowane 15 tys. gospodarstw rolnych

W przypadku nieprzestrzegania norm środowiskowych przez rolnika, grozi mu zmniejszenie dopłat bezpośrednich. Wielkość tego zmniejszenia będzie zależeć od tego, czy niezgodność wynika z zaniedbania rolnika (nieumyślność), czy z winy rolnika (działanie celowe).

Gdy zostanie stwierdzona niezgodność wynikająca z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka będzie z zasady stanowić 3 proc. całkowitej kwoty płatności, jednak nie więcej niż 15 proc. całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich. Jeżeli rolnik celowo dopuści się naruszenia norm, kara będzie stanowić 20 proc. płatności.

Co roku ma być kontrolowane 15 tys. gospodarstw rolnych. O dopłaty bezpośrednie za 2008 r. ubiega się ok. 1 mln 420 tys. rolników.

Większość nowych przepisów wejdzie w życie 7 dni od dnia ogłoszenia ustawy. Teraz nowelizacją zajmie się Senat.